Rzeczpospolita Obojga Narodów

DYNEBURG
dawniej pol. Dźwińsk lub Dźwinów, – miasto na terenie Inflant (teraz Łotwy) w południowo-wschodniej części kraju, nad Dźwiną. Jedno z największych miast Inflant



Herb miasta

Miasto lokowane w 1278 roku przez Ernesta de Rassburga z zakonu kawalerów mieczowych. Po sekularyzacji zakonu w 1559 roku znalazło w granicach Rzeczypospolitej Obojga Narodów, jako stolica Inflant Polskich, najpierw siedziba powiatu dyneburskiego a od 1667 województwa inflanckiego.



Fragment cytadeli

Po I rozbiorze włączony do Rosji, przemianowany na Dźwińsk (założono tu twierdzę dla wojsk rosyjskich). Podczas powstania kościuszkowskiego zajęty przez oddziały hetmana Michała Ogińskiego. Po uruchomieniu w drugiej połowie XIX w. linii kolejowych do Petersburga, Rygi, Warszawy, Orła i Szawli stał się ważnym węzłem komunikacyjnym. Na początku 1920 zdobyty przez oddziały polskie dowodzone przez gen. Rydza-Śmigłego w czasie operacji dyneburskiej. Większą część zajętego terytorium przekazano władzom niepodległej Łotwy. W obawie przed odcięciem przez Rosjan (ofensywa Tuchaczewskiego podczas wojny bolszewickiej) polska załoga cytadeli opuściła miasto w lipcu 1920.



Most na Dźwinie

Według stanu z 1 stycznia 2006 miasto liczyło 108 260 mieszkańców, w tym :
Rosjanie – 53,96% (58 414)
Łotysze – 17,3% (18 725)
Polacy – 14,9% (16 126)
Białorusini – 8,22% (8 897)
Ukraińcy – 2,23% (2 417)
Litwini – 0,96% (1 041)
Żydzi – 0,45% (492)
Estończycy – 0,03% (30)
inni – 1,96% (2 118)



Kościół Św. Piotra

Dyneburg nie należy do wielkich centrów turystycznych Łotwy i nie posiada starego miasta, które w ogromnej większości zostało zburzone pod budowę twierdzy. Najstarsze budowle w mieście to właśnie XIX-wieczna twierdza rosyjska, na której budowę wykorzystano materiały ze zburzonych kamienic starówki. Najbardziej reprezentacyjną ulicą miasta jest ulica Ryska biegnąca od dworca kolejowego w kierunku rzeki. Przy niej znajdują się kamienice z XIX i początków XX, kościół św. Piotra z 1848, szereg restauracji, hoteli (w tym najwiekszy hotel "Latgola"), banków i najdroższych sklepów.



Kościół Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny

Warto zobaczyć tu również obiekty sakralne wielu wyznań, w tym synagogę z 1850 roku oraz największą z nich - prawosławny sobór św. św. Borysa i Gleba. Znajduje się tu także teatr i ogród zoologiczny, oraz parę ciekawych budynków reprezentujących styl secesyjny z przełomu XIX i XX.



Sobór św. św. Borysa i Gleba

Przy drodze wylotowej z miasta znajduje się polski cmentarz katolicki.

RYGA



Herb Rygi

miasto położone nad rzeką Dźwiną w pobliżu jej ujścia do Bałtyku w Zatoce Ryskiej.



Fragment murów miejskich

Już w X wieku istniała rozwinięta osada plemienia Liwów u ujścia Dźwiny. Obecne miasto zostało założone w 1201 roku przez biskupa Alberta von Buxhövden i szybko stało się, jako jeden z członków Hanzy, ważnym ośrodkiem handlowym na wybrzeżu Bałtyku. W średniowieczu Ryga była jednym z najważniejszych portów bałtyckich. Od tego momentu zaczęły się w Rydze jak i całej Łotwie silne wpływy niemieckiej kultury, języka niemieckiego i niemieckie osadnictwo, a sytuacja ta trwała setki lat. Od 1255 roku Ryga była siedzibą katolickiej archidiecezji Prus, Inflant i Estonii, której podlegała m.in. diecezja chełmińska i diecezja warmińska.



Zamek

Ryga należała do państwa Zakonu Kawalerów Mieczowych. W dniu 28 listopada 1561 na mocy układu w Wilnie Ryga została włączona do Rzeczypospolitej. W dniu 5 marca 1562 roku na zamku w Rydze Kettler złożył hołd lenny Zygmuntowi II Augustowi, który w zastępstwie króla polskiego przyjął Mikołaj Radziwiłł Czarny. Po unii lubelskiej w 1569 roku Ryga znalazła się pod wspólnym panowaniem Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Pod polską władzą zamek w Rydze znajdował się od 1565 roku, natomiast w roku następnym utworzono w Rydze kasztelanię.



Starówka

W 1566 roku nastąpiła sekularyzacja i w efekcie likwidacja arcybiskupstwa. Po pokonaniu Iwana Groźnego w 1580 roku uroczyście wjechał do miasta przez bramę Marschallpforte król Stefan Batory, który następnie w 1582 roku założył w nim kolegium jezuickie. W listopadzie 1582 roku Sejm Rzeczpospolitej zatwierdził nowy przywilej dla miasta Corpus Privilegiorum Stephaneum. Niedługo później miastem wstrząsnęły niepokoje religijne, których tłem był spór o kościół św. Jakuba pomiędzy katolikami i protestantami. W trakcie starć publicznie stracono w 1586 roku dwóch stronników króla polski wójta Testiusza i syndyka Wellinga. Nastroje uspokoiły się gdy pod mury miasta podeszły wojska wojewody wendeńskiego Jerzego Farensbacha i stracono dwóch przywódców gildii protestanckiej notariusza Gizego i ławnika Brynka.



Posąg Św. Jerzego przed Domem Czarnogłowych

W 1584 roku miasto zawarło specjalną konwencję ułatwiającą handel z Wielkim Księstwem Litewskim. Miasto po panowaniem polskim zaczęło się dynamicznie rozwijać czego dowodem był wzrost liczebności cechów rzemieślniczych z 8 do 24. W 1588 roku powstała w mieście pierwsza drukarnia wzorowana na drukarni hetmana Jana Zamoyskiego w Zamościu, a w 1589 roku miasto złożyło przysięgę wierności nowemu królowi Polski Zygmuntowi III Wazie. W 1601 roku sądy miejskie podporządkowano bezpośrednio najwyższym sądom królewskim w Warszawie. W 1603 roku król Zygmunt III zezwolił miastu na zatrzymywanie połowy otrzymywanych ceł.



Katedra

W czasie II wojny polsko-szwedzkiej w 1601 roku pod miastem wojska polskie rozbiły wojska szwedzkie, a w 1605 roku we wsi Kircholm 25 km od Rygi wojska Rzeczypospolitej pokonały przeważające siły szwedzkie.



Stary rynek w Rydze

W czasie IV wojny polsko-szwedzkiej król Szwecji Gustaw II Adolf obległ miasto 21 sierpnia 1621 roku. Rygi bronił garnizon liczący 900 polskich żołnierzy oraz 3 700 mieszczan z milicji miejskiej z artylerią. Po miesięcznym oblężeniu i odparciu trzech szturmów Ryga skapitulowała 25 września. Leżący niedaleko Dyjament (dziś dzielnica miasta), którego broniła tylko jedna kompania piechoty, poddał się 2 października. Ryga pozostała pod panowaniem Szwedów na mocy rozejmu w Altmarku z roku 1629. Panowanie szwedzkie nad Rygą potwierdził de iure dopiero Pokój w Oliwie w 1660 roku.



Secesyjna kamienica na Nowym Mieście

W 1710 roku miasto zdobyli Rosjanie, jednak niedaleka Łatgalia nadal do 1795 roku pozostała w rękach polskich. W trakcie I wojny światowej zdobyta przez Niemców 3 września 1917.W latach 1919–1940 stolica niepodległego państwa łotewskiego. 18 marca 1921 podpisano tu traktat pokojowy między Polską a Rosją.



Teatr Narodowy

W 1940 wcielona do ZSRR. W czerwcu 1940 roku miasto zostało zajęte przez Niemców. Ponownie Armia Czerwona wkroczyła do Rygi w październiku 1944 i ponownie wcielona ją do ZSRR.
Od 1991 stolica niepodległego państwa łotewskiego. Jest głównym ośrodkiem gospodarczo-przemysłowym, komunikacyjnym, kulturalnym i naukowym Łotwy. Posiada liczne zabytki, w tym jeszcze z czasów średniowiecza. Jest wpisana na listę światowego dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego UNESCO. Stanowi jedno z największych w Europie skupisk architektury secesyjnej. W 2003 w stolicy Łotwy został zorganizowany 48. Konkurs Piosenki Eurowizji



Panorama dzisiejszej Rygi

TALLINN od 1219 do 1918 Rewel



Herb Tallinna

Tallinn znajduje się nad Morzem Bałtyckim, na południowym brzegu Zatoki Fińskiej.



Tallin – widok od zatoki fińskiej

Pierwsze wzmianki o osadzie na terenie teraźniejszego Tallinna pochodzią z X wieku. Był tu silny ośrodek gospodarczym. Często osiedlali się w nim kupcy skandynawcy w tym najchętniej fińscy. W 1154 roku słynny arabski uczony Al Idrisi wspominał o grodzie Kaluri, prawdopodobnie wśród Finów i Estów nazwa ta brzmiała Kalevanlinna. W 1219 roku król duński Waldemar II Zwycięski, odbywający wyprawę krzyżową przeciw pogańskim Estom, zdobył fiński zamek Lyndanise, który kazał zburzyć i zbudować nową twierdzę. W językach fińskim i estońskim nazwa Tallinn tłumaczy się na "miasto duńskie" albo "miasto rolnicze". Jednak najczęściej używaną nazwą Tallinna, i najbardziej nam znaną to nazwa Rewal. W 1918 roku, nastąpiła zmiana nazwy miasta z Rewal na Tallinn.



Stare mury Tallinna

W 1227 roku po klęsce pod Bornhøved Duńczycy utracili miasto na korzyść zakonu kawalerów mieczowych. Trzy lata później miasto, już jako Rewal, ponownie uzyskało prawa miejskie. Duńczycy, którzy w 1236 roku ponownie zawładnęli miastem, potwierdzili lokację na prawie lubeckim. Rozpoczęli oni w 1265 roku budowę największych w tej części swoich ziem fortyfikacji, z murami liczącymi 2,5 km długości, które były jednymi z najdłuższych w średniowiecznej Europie. Do murów przylegało 45 baszt.



Widok starego miasta

Po dwudziestu latach, w 1285 roku Rewal stał się członkiem Hanzy. W 1346 roku Rewal, jak i cała Estonia, został wykupiony przez zakon krzyżacki, który przebudował trzynastowieczny zamek na wzgórzu Toompea, dobudowując m.in. basztę "Długi Herman". Na wzgórzu Toompea, oprócz XIII- i XIV-wiecznych fortyfikacji znajduje się gotycka katedra Najświętszej Maryi Panny, w której wnętrzu znaleźć można nagrobki i epitafia



Starówka Tallinna

Pod koniec XV w. zbudowano kościół św. Olafa (Oleviste) (z kaplicą NMP z początku XVI w.), którego gotycka wieża, wysoka na 159 m, była prawdopodobnie jedną z najwyższych budowli w Europie i na świecie. Po pożarach przebudowywana, mierzy obecnie 123 m. Nadto ruiny XV-wiecznego kościoła klasztoru brygidek w Pirita zburzonego w 1577, kościół Św. Piotra i Pawła oraz cerkiew z XIX w.



Katedra w Tallinie

Pod koniec XVI wieku w rezultacie zmagań czterech mocarstw w wojnach o Inflanty – Polski, Rosji, Danii i Szwecji – Tallinn wraz z północną częścią dzisiejszej Estonii przypadł tej ostatniej. Dopiero w trakcie III wojny północnej, w 1710 r., car Piotr I na czele zwycięskiego pochodu armii rosyjskiej zajął Estonię. Od tej pory nazwa miasta – Rewal – nabrała rosyjskiego brzmienia i przekształciła się w Rewel. Rewel pozostał w rękach Rosji aż do końca I wojny światowej, gdy po ogłoszeniu niepodległości Republiki Estońskiej stolica oficjalnie zyskała nazwę Tallinn.



Rynek Starego Miasta

Pod wzgórzem na Starym mieście znajdują się gotyckie kościoły: trzynastowieczny kościół św. Mikołaja (Niguliste) z potężną wieżą i dobudowanymi później kaplicami, trzynasto-czternastostowieczny (później kilkakrotnie przebudowywany) Św. Michała zamieniony na prawosławną cerkiew w 1716 z barokowym ikonostasem z 1720, XIV-wieczny Św. Ducha z późnogotyckim (1483) drewnianym ołtarzem dłuta Bernta Notkego i wysmukłą wieżą, XIV-XV-wieczne zabudowania klasztoru dominikanów Św. Katarzyny ze zrujnowanym od 1531 kościołem.



Cerkiew w Tallinnie

W trakcie II wojny światowej miasto szczęśliwie uniknęło poważnych zniszczeń. Po rozpadzie Związku Radzieckiego i ponownym odzyskaniu niepodległości przez Estonię Tallinn w znacznym stopniu odzyskał swoje zachodnie oblicze.



Pałac w Tallinnie

W 2002 zorganizowano tutaj 47. Konkurs Piosenki Eurowizji 2002. W 2011 roku miasto to otrzymało tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.