Okopy jako obronne umocnienia polowe
Umocnienia które armia wznosi przed swoim frontem nazywają się liniami okopów. Linie są ciągłe albo z odstępami. Jeżeli mają one być skuteczne, powinny łączyć w sobie następujące cechy:
- Cała przestrzeń przed nimi powinna być ostrzelana.
- Każda część powinna mieć obronę prostą i boczną.
- Powinna mieć jak najmniej katów martwych.
- Punktów w których może nastąpić atak powinno być jak najmniej, ponieważ wówczas można staranniej je umocnić.
- Kształt linii okopów powinien umożliwiać ześrodkowanie ognia na najbardziej dogodnych podejsciach do niej.
Z pośród lini okopów wyróżniamy :
Linie dwuczolnikowe
Linie złożone z szeregu dwuczolników połączonych ze sobą łącznikami jest najprostrzą do wykonania i wytyczenia w terenie. Dlatego zapewne była przez długi czas stosowana.
Jeśli odległości od osi dwuczolników wynoszą około 200 metrów, cały ogień ześrodkowuje się przed łącznikiem, podczas gdy przed dwuczolnikiem, którego wierzchołek jest najsłabszym punktem, znajduje sie martwa strefa. Jednak dzwuczolniki dają niezłe stanowiska dla artylwrii i świetne pole ostrzału z nich. Zmniejszenie odległości między dwuczolnikami do około 130 metrów daje przed kazdym dwuczolnikiem pole ostrzału krzyzowego z przyległych dwuczolników.
Linia w piłę
Cała przestrzeń przed takimi okopami jest ostrzelana, kazda jej cześć ma obronę prostą i z boku, narys lini po jej rozwinęciu jest niewiele wiekszy od lini prostej lecz wszystkie cześci linii w piłę są tak samo narażone na atak.
Linia w kleszcze
Linia w kleszcze jest podobna do dwuczelnikowej, różni się tym, że pozbawiona jest łączników. Długość boku kleszczy ograniczona jest donośnością skutecznego strzału karabinowego, czyli nie więcej niż 200 metrów.
Linia bastionowa
We wszystkich powyzszych układach kąty wklęsłe są martwe, tego błędu można uniknąć w układzie bastionowym. Dla zmniejszenia długości linii umocnień po jej rozwinięciu, odległości pomiędzy środkami poszczególnych bastionów powinny mnieć maksymalną odległość około 200 metrów.
Wykład przedstawił: Generał Lejtnant Jerzy Iwo Radziwiłł