POTOP ESTÓW

[Stanisław von Tauer]

Rozkazy dla wojsk krzyżackich

Wojska znajdujące się w Królewcu przekazuję pod dowództwo tamtejszemu komturowi Jackowi.
Ma on natychmiast przygotować obronę zamku, ale także w każdej chwili być gotowym do błyskawicznego wypadu z zamku w celu zaatakowania wojsk Estów znajdujących się pod nim. Wykorzystując położenie tychże wojsk, które w przypadku walki nie mogą się wycofać (co najwyżej na okręty) nakazuję wybranym jednostkom wykonać operację "Półwysep" (tak to jest gdy czyta się dużo o wielkich wojnach ) polegającą na ataku trzech okrętów Zakonu na flotę estońską, zakotwiczoną przy półwyspie (mają one za zadanie jak najdłużej nie pozwolić wypłynąć estońskim okrętom w morze, a jeszcze przed atakiem mają one trzymać się blisko zachodniego brzegu półwyspu, żeby okręty wroga jak najpóźniej je zauważyły, a wszystko ma się odbyć nocą) Półtora Godziny przed wypłynięciem statków z Elbląga, Pułk Jazdy Krzyżackiej w nim stacjonujący ma wyruszyć do Królewca, a gdy usłyszy pierwsze wystrzały armatnie od strony morza wspólnie z królewiecką załogą zaatakować armię Estów i spychać ją w stronę morza i pokonać. Wziąść setkę jeńców, resztę wybić.

Rozkazy dla Pułku Jazdy Koronnej

I. Marsz do Świecia (łącznie z przekraczaniem wszystkich rzek to trzy rozkazy).

[Stanisław von Tauer]

Była trzecia nad ranem. Pół godziny brakło do wschodu słońca. Trzy estońskie okręty: galeon i dwa bryki były zacumowane przy brzegu. Natomiast pinka patrolowała wody wokół tych okrętów. Ona to, czy raczej jej marynarze pierwsi zauważyli zbliżające się statki. Płynęły cicho, bez ostrzeżenia, bez pochodni na nich porozpalanych więc kapitan pinki wykluczył możliwość że były to sojusznicze okręty. Jeden z marynarzy krzykiem zaalarmował zakotwiczone okręty które zaczęły podnosić kotwice. Rozległ się wystrzał armatni, doleciał on od strony wroga i plusnął czterdzieści metrów przed pinką. Z grupy trzech okrętów na przód wybiła się pinka, która z maksymalną prędkością, przy korzystnym wietrze nacierała na swój estoński odpowiednik. Estowie zaczęli strzelać z armat, lecz strzelała tylko pinka bo reszta się odkotwiczała, a poza tym krzyżacka pinka nacierała dziobem, więc trudno ją było trafić. Coraz bardziej się przybliżala. Sternik próbował nie dopuścić do staranowania, a skończyło się na tym że wkierował okręt w zasięg pozostałych krzyżackich okrętów, co,skończyło się tragicznie. Jedna z kilkunastu kuł trafiła w maszt, który zawalił się na marynarzy. W tym czasie pinka wbiła się w bok estońskiego statku co spowodowało jego powolne tonięcie. Dopiero e tym momencie inne okręty Estów zaczęły się ustawiać bokiem do krzyżackich okrętów.Te, w bezpiecznej odległości okrążyły ich naraz podływając bliżej, raz dalej, co powodowało urywane salwy armat. Natomiast z głębi półwyspu także było słychać huk dział a także szczęk broni białej oraz wystrzały z pistoletów. Naczelny dowódca estońskiej floty stwierdził, że i okręty i wojsko miało odciętą drogę ucieczki, no chyba że tą przypłaciłoby srogimi stratami. Naczelny dowódca rozmyślał, co zrobić, a tymczasem świtało

[Sebastian von Tauer]

Rozkazy dla Dywizji Rodowej von Tauer:
1) przemarsz na drugi brzeg rzeki
2) przemarsz do Księstwa Warmińskiego
3) Przemarsz pod Królewiec

[Dagobert]

Rozkazy dla Dywizji Vandalskiej:

1. Przemarsz przez Oliwę do ziemi lęborskiej.
2. Nawiązanie walki z pułkiem Estów okupującym Lębork i okolice.

[Stanisław von Tauer]

Tymczasem na półwyspie szala zwycięstwa przechylała się na stronę Estów, którzy poczęli spychać wojska krzyżackie pod mury Królewca. Jednakże gdy po godzinie walki w bok estońskiej dywizji wbił się Pułk Jazdy Zakonu, rozbijając w puch trzy roty i zdobywając wszystkie armaty, Wielki Szpitalnik rozpoczął kontratak. Największy ciężar przeniósł na lewe skrzydło które pod dodatkowym naporem pułku jazdy z Elbląga zostało wycięte. Potem, wojska krzyżackie próbowały oskrzydlać pozostałe oddziały, ale Estom z wielkim trudem udawało się temu zapobiegać, przez co bitwa bardzo rozgorzała i zrobiła się krwawa. Tymczasem statki estońskie podjęły próbę wyrwania się z okrążenia, co udało się wszystkim okrętom, jednak galeon został poważnie uszkodzony, w zamian za zatopienie krzyżackiego bryga. Jeśli galeon spotka na swej drodze sztorm, to z pewnością zatonie

[Henryk Mikołaj Hrychowicz]

Rozkaz Hetmana Wielkiego nr 3

Nakazuje się:
Pułkowi Jazdy Koronnej lekkiej z Bydgoszczy marsz na Gdańsk
Regimentowi Piechoty Cudzoziemskiej z Nowogródka marsz na Wilno.
3 Regimentowi Piechoty z Mińska marsz na Wilno.

(-) Mikołaj Godziemba Hrychowicz
Hetman Wielki

[Andream von Salza]

Rozkaz dla Wojsk Zakonu Kawalerów Mieczowych

1. Rota kuszników wystawiona dla Dorpat (z powodu upadku Dorpat), ma dołączyć do załogi Zamku Arrash koło Wenden
2. Dwie chorągwie pułku Chorągwi z Dyneburga mają przeprowadzić rozpoznanie w sektorach północny zachód i północny wschód od Wenden. Oddziały powinny nawiązać kontakt z Grupą dwóch pułków wysłanych w rejon Fellin

[Borys von Targersdorf]

Po upadku Dopradu pauker Targersdorf w okolicznych lasach zbierał niedobitki 5 kompanii.
-Musimy połaczyć z panem Radziwłlem w Wendach-powiedział do otaczającyhc go żołnierzy-potrzebuję jednego co zna teren z listem pojedzie.

Do Komendata zamku Wendy
Mości Panie Poruczniku, złe terminy na Doprad i 5 kompanie przyszły.Estowie miasto zdobyli a łyków dopradzkich na majętności i honorze potrzebili.Co przedniejszych mieszczan i rzemieślników w niewolę biorą i w stronę morza gonią. Ja co z wojsk dopradzkich została w okoloicznych lasach zbieram i wieczorem na Wendy ruszam. Estowie armatę do burzenia murów mają, luda ognistego u nich spora a cała ich siłe na jakieś 5000 oszacować można. Jeżeli Wasza Miłość insze miałby dla mnie zadania lub poruczenia, przez gońca co list dostarcza, słać proszę.
sługa Waszej Miłość pauker Targersdorf

[Henryk Mikołaj Hrychowicz]

Rozkaz Hetmana Wielkiego nr 4

Na czas kampanii wojennej komendę nad 2 Regimentem Piechoty Cudzoziemskiej co pod Dorpatem stoczył potyczkę i zmyszonym był się wycofać, powierzam paukerowi Borysowi von Heslingowi-Targersdorfowi. Pułk poszedł w rozsypkę i cofa się na Wenden. Polecam zebrać wszystkie pododdziały do kupy i przywrócić gotowość do działań.

(-) Mikołaj Godziemba Hrychowicz
Hetman Wielki

[Henryk Mikołaj Hrychowicz]

Dzień 3
Flota Estów z pod Wejherowa ruszyła w morze. W Sambii doszło do bitwy. Po ciężkich i niebywale krwawych walkach oddziały Zakonu Krzyżackiego rozbiły dywizję Estów wypierając resztki wrogich wojsk na Mierzeję Kurońską. Również na morzu Krzyżacy podjęli działania przeciw flocie Estów. Stoczono bitwę w której Krzyżacy utracili jedna pinkę, ale wyparli wrogą flotę, zatapiając jeden z ich okrętów, a drugi uszkadzając.

Flota Estów z pod Wenden wraz z flotą z pod Parnawy rozpoczęły blokadę Rygi. Od strony lądu wojska Estów rozpoczęły ofensywę zajmując Szewle, Telsze i Woronie i przystąpiły do oblężenia Rygi. Estowie rozpoczęli również oblężenie Kłajpedy bronionej przez nasze wojska.

Wojska Zakonu Kawalerów Mieczowych prowadzą intensywne rozpoznanie rejonu Wenden, gdzie dotarł 2 Regimentem Piechoty Cudzoziemskiej. Zakon Vandalski podszedł pod Puck rozpoznając pozycje pułku Estów idącego z pod Wejherowa. Dywizja Jego Królewskiej Mości zmierza do Gdańska. Dywizja Imć Pana Wereszczyńskiego idzie na Królewiec, a Dywizja Jazdy Hrychowicza na Wilno.

Mapa Pozycji Wojsk