Strona 1 z 1

Majątek Białowieża

PostNapisane: 11 sty 2019, 21:18
przez Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz
Obrazek

Białowieża


Obrazek

https://commons.wikimedia.org/wiki/File ... skiego.jpg
Arciszuk [CC BY 3.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/3.0)], from Wikimedia Commons




Białowieża to wieś położona wśród puszcz w województwie brzeskolitewskim i w powiecie o tej samej nazwie.

Większość mieszkańców stanowią prawosławni.


Obrazek
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cierkiew_prawos%C5%82awna_w_Bia%C5%82owie%C5%BCy_01.jpg; Konrad Kurzacz; Pimke; e-mail: konrad.kurzacz@gmail.com [GFDL, CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/) or CC BY-SA 2.5 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5)], from Wikimedia Commons



Obrazek
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cerkiew_%C5%9Bw._Miko%C5%82aja_w_Bia%C5%82owie%C5%BCy.jpg]Cerkiew św. Mikołaja w Białowieży; Mariusz Młynarczyk [CC BY-SA 4.0 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0)], from Wikimedia Commons




Najstarsze ślady obecności ludzkiej na tych terenach pochodzą z neolitu, sprzed około 5 tysięcy lat. W XIII wieku okolice Białowieży były terenem przygranicznym Księstwa Mazowieckiego, Księstwa Wołyńskiego, Wielkiego Księstwa Litewskiego i plemion jaćwieskich. W tym okresie najazdy tatarskie, krzyżackie i później litewskie spowodowały wyludnienie Puszczy Białowieskiej. W późniejszych czasach Białowieża była wsią królewską należącą do ekonomii brzeskiej.

W Starej Białowieży odkryto pozostałości drewnianego dworu z II połowy XVI wieku. Przypuszczalnie był związany z polowaniami Króla Zygmunta II Augusta i Króla Stefana Batorego.

Z 1639 roku pochodzą wzmianki o istnieniu tutaj folwarku i dworu królewskiego Króla Władysława IV Wazy. Najprawdopodobniej zatrzymywali się tam na polowania Król Władysław IV Waza i Król Jan Kazimierz Waza. Dwór Wazów spalono przed 1658 rokiem, zapewne podczas IV wojny polsko-moskiewskiej.



W XVIII w pobliżu miejsca po dworze Wazów zbudowano nowy dwór królewski. We wrześniu 1752 r. zatrzymał się w nim Król August III Sas, gdy brał udział w polowaniu Razem z nim polowała Królowa i jego dwaj synowie, czego pamiątką jest kamienny obelisk z napisami w języku polskim i niemieckim opisującymi to wydarzenie o treści:

„Dnia 27 Septembra 1752 Najaśniejsze Państwo August III Król Polski Elektor Saski, z Królową Jeymością i Królewiczem ichmościem Xawerem i Karolem tu mieli polowanie żubrów i zabili:

42 żubry, to jest
11 wielkich, z których nayważniejszy
ważył 14 cetnarów 50 funtów
7 mniejszych
18 żubrzyców
6 młodych
13 łosiów, to jest
6, z których nayważniejszy ważył 9
cetnarów 75 funtów
5 samic
2 młodych
2 sarn
Suma 57 sztuk”


Obrazek
CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1432863




Obrazek
Julius Karol von Brincken (1789-1846) [Domena], via Wikimedia Commons

W inwentarzu z 1773 roku dwór określono jako pałac drewniany, frontem zwrócony na południe, obity tarcicami heblowanymi, długości 11 i szerokości 5 sążni.

Latem 1784 roku w dworze przybywał Król Stanisław August Poniatowski. Z tej okazji przed przyjazdem Króla wyremontowano dwór i dobudowano oficyny: kuchenną i gościnną.
Według inwentarza z 1796 roku, w pobliżu stały: kancelaria łowiecka, dom dla audytora leśnictwa, młyn, psiarnia i skład na sieci. Dawny dwór królów Polski został prawdopodobnie zniszczony około roku 1831 w czasie powstania listopadowego.



ObrazekBy Mpfiz - Praca własna, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=7741784


W 1845 roku w pobliżu miejsca dawnego dworu królewskiego Króla Augusta III Sasa zbudowano nowy dworek na potrzeby rządu Gubernatora Grodzieńskiego. Jest to drewniany budynek, zbudowany w stylu rosyjsko-szwajcarskim. W 1860 w dworku podczas polowania przebywał car Aleksander II.


Obecnie Dworek Gubernatora jest siedzibą pana na Białowieży. Od lat zachwyca ludzi swoimi rozmiarami, zdobieniami i otoczeniem.
Obrazek
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Dworek_Gubernatora_Grodzie%C5%84skiego.jpg
Sławomir Potapowicz [CC BY-SA 3.0 pl (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/deed.en)], from Wikimedia Commons







Białowieża znajduje się wśród pradawnej Puszczy Białowieskiej. W niedostępnych, dzikich kniejach kryje się wiele gatunków dzikiej zwierzyny. W lasach rośnie duża liczba różnych gatunków drzew i roślin. Charakterystycznym elementem fauny Puszczy są żubry.



Obrazek
https://commons.wikimedia.org/wiki/File:%C5%BBubr.JPG; Dariusz Wierzbicki [CC BY 3.0], from Wikimedia Commons

Obrazek

https://commons.wikimedia.org/wiki/File ... jpg;Konrad Kurzacz;Pimke;e-mail: konrad.kurzacz@gmail.com [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html), CC-BY-SA-3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/) or CC BY-SA 2.5 (https://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5)], from Wikimedia Commons





Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Pałac_w_Białowieży
http://www.polskaniezwykla.pl/web/place ... 46-r-.html
https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Puszcza_Białowieska

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 12 sty 2019, 00:41
przez Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz
W Białowieży pod nieobecność Michała ruszyły przygotowania do przyjęcia gości, którzy mają przybyć dnia 16 stycznia w kuligu. Uprzątano dwór i inne zabudowania, śnieg odgarnięto, porządkowano drogi i podwórza, oddział mężów wyruszył na łowy tam, gdzie nie potrzebowano stosownych zezwoleń. Nałapano ryb, z piwnic wyniesiono znakomite gatunki win, wytoczono beczki z piwem i miodem pitnym. Z piwniczek także wyniesiono beczki kapusty kiszonej, suszonych owoców i grzybów. Przyniesiono zapasy ziół leczniczych i do popijania dobrych. A przy tym muzyków z Brześcia ściągnięto, coby czas umilali gościom. Pokoje i łoża przygotowano, iżby spać przybyłym gdzie było. Drwa narąbano, gdzie Puszczy to nadto nie szkodziło, a następnie do zabudowań naniesiono. Koniuszy konie wyprowadził i do galopu zabrał, coby sprawności nie utraciły a dla ruchu i radości gości przyczynić się mogły. Rącze konie, gdy tylko ze stajni wypuszczone zostały, z radością i żywością do kłusu, a zaraz do galopu przeszły, nie mogąc się nacieszyć wolnością tak dawno nie odczuwaną a upragnioną, gdy śniegi gęste i zamiecie na dworze panowały, tak teraz, wśród śniegu bieli, cudnie wyglądały, nie przerywając radosnego przeżywania tego momentu, mogąc się wyszaleć, gdy wichury i zamiecie na czas pewien odeszły dla nich w niepamięć.
Tak właśnie upływały przygotowania do bliskiego przybycia gości.

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 16 sty 2019, 14:29
przez Sebastian von Tauer
Pierwszym, który przybył do Białowieży był książę Sebastian von Tauer, reszta panów braci ugrzęzła w zaspach po drodze do majątku pana Lisewicza. Książę licząc, że szybko znajdą właściwą drogę poszedł przywitać się z gospodarzem.

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 16 sty 2019, 15:08
przez Samuel Radziwiłł
Krótką chwilę pózniej do Białowieży dotarł Samuel Radziwiłł w swoich saniach. Wszędzie było pełno śniegu, a sam Ciwun wyglądał jak ulepiony ze śniegu bałwan. Kiedt zszedł z sań ruszył ku domostwu licząc na spotkanie gospodarza, Mości Lisewicza oraz na ciepłu poczęstunek.

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 16 sty 2019, 15:16
przez Marcin Zagłoba
Do majątku także przybył ks. Zagłoba, który zdołał się wygrzebać z zaspy. Na powitanie wyszedł mu gospodarz oraz przybyli już goście. Po krótkim powitaniu wszyscy weszli do środka gdyż zima tego roku była mroźna i wietrzna.

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 16 sty 2019, 15:44
przez Andream von Salza
Do Białowieży udało się też dotrzeć Andream von Salza.
Przywitał się z gospodarzem i innymi gośćmi

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 16 sty 2019, 17:19
przez Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz
Gospodarz tymczasem, po drodze, złamał płozę od sań i wśród śniegów, po dotarciu konno, szukał w Białymstoku stolarza. Gdy w końcu wrócili na miejsce, ścięto drzewo, stolarz wykonał nową część i naprawił sanie.

Michał przybył do Białowieży przed zmierzchem i przywitał czekających na niego gości.

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 16 sty 2019, 18:47
przez Hubert Szablarczyk - Hrychowicz
Już po zmierzchu dotarł także pan Hubert, zziębnięty jak mało kiedy, strasznie potrzebujący ciepłego napitku. Otulony ciepłym kożuchem, jął podziwiać piękny dwór.

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 16 sty 2019, 20:27
przez Maurycy Orański
Za Hubertem dojechał zziębnięty i poobijany świeżo upieczony podkomorzy. Dojechał tak późno ponieważ po drodze przewróciły mu się sanie, i musiał dłuższą chwilę czekać na ich naprawienie. W nadziei na poprawienie nastroju w dobrym towarzystwie i przy dobrym jadle oraz trunku udał się do dworu.

Re: Majątek Białowieża

PostNapisane: 17 sty 2019, 01:08
przez Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz
Gdy tylko wszyscy przybyli, służący i kucharze wnieśli jedzenie i napoje. Na ruszcie obracał się dzik i roztaczał wokół smakowite zapachy. Obecni na sali rozprawiali na röżne tematy. Do stołu zostali zaproszeni także służący i kucharze. Czas upływał, wspominano dawne czasy i głowiono się nad przyszłą elekcją. Nadeszła noc, gdy wciąż cieszyli się swoim towarzystwem. Muzycy to grali, to znów siadali z innymi przy stołach.
Nadeszła pora na tańce. Muzycy przygrywali, a szlachcice i szlachcianki, a także służący i służące, chłopi i chłopki ruszyli żwawo w tany. Jedynie Jego Eminencja, Ksiądz Kardynał Marcin Zagłoba, siedział, jako że nie mógł sobie na to pozwolić. Jednakowoż cieszył się tą radością innych i radował się tą atmosferą pełną ciepła i pokoju.
Gdy już dochodziła północ, wszyscy się pokładli spać.


Rano, gdy się już wszyscy obudzili, Michał rzekł:

- Chciałbym zaprosić Was na obchód majątku.
Goście zebrali się i ubrali, następnie wyszli na dwór w piękny, słoneczny, mroźny poranek.

Michał oprowadzał ich po posiadłości.


- Oto brama dawnego pałacu, który tu niegdyś stał. Zastanawiam się nad ewentualną odbudową, ale nie chciałbym zniszczyć klimatu bliskości z naturą i dzikością Puszczy.

Obrazek
Brama pałacowa (Białowieża)
Stormbringer76 [GFDL or CC BY 3.0], from Wikimedia Commons