Zaciąg na elbląskim rynku

[Mateusz von Wolfenstein]

Dnia dziesiątego Czerwca Roku Pańskiego MMXVI na tłoczny rynek elbląski zawitał konno poczet krzyżacki, z których jeden swym odzieniem wrażenie jakby dostojniejszego sprawiał. Zgromadzony na ubitym klepisku motłoch w jednej chwili odstąpił od gwarnych dysput i kupieckich zawołań aby miejsce dla nowo przybyłych zakonników zrobić. Kiedy jeźdźcy już przedarli się przez zaciekawionych gapiów, jeden z Krzyżaków niespiesznie zsiadł z konia i wstąpił na rynkowe podwyższenie, z którego wszelkie obwieszczenia i rozporządzenia dla ludności czytano. Stanął tedy zakonnik ponad głowami kupców, rzemieślników, chłopów i pospolitego mieszczaństwa i wyjął list pieczęcią sygnowany. Złamał pieczęć, rozwinął papier i począł czytać głosem tak donośnym, że po całym runku się niósł wraz z wiatru szelestem.

"Do mieszczaństwa elbląskiego i wszystkich, którzy miasto Elbląg zamieszkują!"

Niechaj wszem i wobec wiadomym będzie, iż Stolica Apostolska z barbarzyńską zawieruchą się spotkała. Najeźdźca z ziem nieznanych wielką szkodę i gwałt okrutny Miastu i Kościołowi Świętemu zadał wobec, którego My, jako synowie i córy Kościoła Rotryjskiego, bierni pozostać nie możemy. Nawołuje więc aby każdy mąż, któremu leży na sercu dobro Kościoła Świętego zaciągnął się pod błogosławiony sztandar Zakonu Szpitala Najświętszej Maryi Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie i dopomógł w walce z pogańskimi barbarzyńcami. Każden kto się na wezwanie do siedziby Komtura stawi i walką męstwa dowiedzie nagrodę w postaci żołdu i ulg podatkowych otrzyma, a w oczach Przenajświętszej Maryi Dziewicy aprobatę niebiańską zyska.

Mateusz von Wolfenstein,
Komtur Elbląski

Niemal natychmiast po odczytaniu listu na rynku zawrzało od głośnych rozmów. Tymczasem Krzyżak na podwyższeniu stojący zwinął list, wsiadł na konia i wraz z całym pocztem udał się w kierunku siedziby Komtura Elbląskiego. Rynek zrobił się jeszcze bardziej tłoczny, a dysputy z minuty na minutę stawały się coraz to głośniejsze.