Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 02 sty 2016, 22:04

Wytwórnia powstała za inicjatywą Stanisława Aksaka, i za zgodą (na PW) JKM.
W wytwórni wytwarza się proch i saletrę, ale oprócz tego produkowane są między innymi:
-kartacze,
-granaty,
-kule z tuleją,
-pistolety z zamkami kołowymi i skałkowymi,
Na profilu wytwórni umieszczane będą różnorakie informacje o prochu, a także o broni palnej na przestrzeni wieków, o pierwszych bombardach, o wynalezieniu prochu itp.
Obecnnie istniejące w wytwórnie:
-wytwórnia na zamku Kórnik.
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090

Re: Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 02 sty 2016, 22:06

PROCH CZARNY
Czarny proch – rodzaj prochu wynaleziony w Chinach w IX wieku, będący praktycznie jedyną znaną mieszaniną pirotechniczną miotającą aż do połowy XIX wieku. Dzisiaj został już prawie całkowicie wyparty przez bardziej efektywne materiały, takie jak proch bezdymny. Proch czarny był też używany w roli kruszącego materiału wybuchowego - obecnie też jest wyparty z tych zastosowań, np. przez trotyl. Cały czas jest jednak wytwarzany, używa się go obecnie głównie w sztucznych ogniach, silnikach rakiet modelarskich oraz replikach broni czarnoprochowej (ze swojej natury głównie odprzodowej).

Proch czarny składa się ze zmielonych na pył składników: siarki, węgla drzewnego i azotanu potasu (saletry potasowej, KNO3).

Proste, często przytaczane równanie reakcji spalania prochu czarnego:

2 KNO3 + S + 3 C → K2S + N2↑ + 3 CO2↑

jest obecnie uważane za niepoprawne.

Właściwszym zapisem, ciągle jednak uproszczonym[2], jest:

10 KNO3 + 3 S + 8 C → 2 K2CO3 + 3 K2SO4 + 6 CO2↑ + 5 N2↑

Produkty spalania nie mogą jednak zostać odwzorowane przez żaden prosty wzór. Badania wskazały, że powstaje:

55,91% produktów stałych: węglan potasu, siarczan potasu, siarczek potasu, siarka, azotan potasu, węgiel, węglan amonu;

42,98% produktów gazowych: dwutlenek węgla, azot, tlenek węgla, siarkowodór, wodór, metan;

1,11% wody.

Ustalenie równania reakcji spalania czarnego prochu odpowiadającego każdej takiej reakcji jest niemożliwe, co jest związane z różnym składem węgla. Zależy on bowiem od wielu czynników, takich jak gatunek drewna użytego do wypalania lub czas i temperatura jego wypalania. Należy zatem pamiętać, że zapis węgla w równaniu reakcji odpowiada poza czystym węglem zanieczyszczeniom pozostałym po suchej destylacji.

Optymalne proporcje prochu to: 74,64% saletry, 13,51% węgla drzewnego i 11,85% siarki (wagowo). Obecnie w pirotechnice stosuje się 75% azotanu potasu, 15% węgla drzewnego z lekkiego drewna i 10% siarki.

Najmocniejszy proch powstaje ze zmielonego na pył węgla drzewnego. Uznaje się, że najlepszym drewnem do uzyskania tego węgla jest szakłak, jednak inne, np. balsa lub wierzba również są używane. Składniki są mieszane najdokładniej jak to możliwe. W celu podwyższenia bezpieczeństwa na początkowym etapie produkcji prochu często prowadzi się osobne rozdrabnianie mieszanin (tzw. binerów) saletry z siarką oraz siarki z węglem drzewnym. Po zmieszaniu składników do ostatecznego rozdrabniania używa się młynów kulowych z nieiskrzących elementów lub podobnych narzędzi.

Proch czarny jest często granulowany, aby polepszyć jego spalanie. Granulowanie to proces, w którym najpierw prasuje się proch w kawałki o takiej samej gęstości (1,7 g/cm³). Kawałki łamie się potem na granulat. Ziarna prochu są potem sortowane, co daje kilka jego klas. Standardowe ziarna prochu zaczynają się od klasy Fg, bardzo grubej, używanej m.in w karabinach wojskowych, strzelbach o dużym kalibrze i małych armatach, poprzez FFg (bronie średnio i małokalibrowe), FFFg (pistolety), i FFFFg (małokalibrowe, krótkie pistolety i panewki w zamkach skałkowych). Bardzo gruby proch był używany w kopalniach przed wdrożeniem nitrogliceryny i dynamitu: pierwsze znane zastosowanie czarnego prochu do prac strzelniczych w podziemiach kopalni miało miejsce w Bańskiej Szczawnicy (dzisiejsza Słowacja) w 1627 r.

Proch czarny wynaleziono w Chinach w IX wieku, w okresie późnej dynastii Tang (618–907 r.). Wynalazku prawdopodobnie dokonali przypadkowo alchemicy taoistyczni poszukujący eliksiru nieśmiertelności. Pierwsze zapiski na temat prochu wyglądają na ostrzeżenia w tekstach alchemicznych, aby nie mieszać składników prochu razem. Wczesne przepisy zawierały wzmianki o dodawaniu niepalnych materiałów. W XI wieku proch zaczęto używać w celach militarnych w rakietach i bombach zapalających wystrzeliwanych z katapult.

Użycie prochu do budowy przenośnych miotaczy ognia - lanc ognistych - a następnie ulepszenie ich konstrukcji przez wzmocnienie lufy i ściślejsze dopasowanie do niej pocisku, doprowadziło do powstania broni palnej.

Obecnie w Polsce proch czarny jest produkowany np. w historycznej fabryce w Mąkolnie (która jest najstarszą czynną fabryką prochu czarnego na świecie) lub w Pionkach.
Obrazek
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090

Re: Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 02 sty 2016, 22:08

PROCH CHLORANOWY
Proch chloranowy – odmiana prochu czarnego, w którym azotan potasu (saletra potasowa) jest zastąpiona chloranem potasu. Proch ten został opracowany w 1785 r. przez Claude'a Louisa Bertholleta[1].

Proch Bertholleta był mieszanką o składzie wagowym: 76,7% chloranu potasu (KClO3), 11,6% siarki i 11,6% węgla drzewnego. Temperatura wybuchu wynosi ok. 3900 °C. Zapłon można łatwo zainicjować mechanicznie[1].

Proch chloranowy jest często używany w pirotechnice amatorskiej, ze względu na łatwość przyrządzenia (łatwiejszy od wykonania dobrej jakości prochu czarnego) i dostępność składników, np. do miotania szelek. Nie znalazł jednak zastosowania w profesjonalnej pirotechnice jako materiał wybuchowy miotający, ze względu na zbyt dużą moc, co wiąże się z częstym rozrywaniem moździerzy. Czasem używany jako ładunek rozrywający
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090

Re: Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 02 sty 2016, 22:10

Chcę zawiadomić, że wszystkie produkty których opis tu znajdziecie, są wytwarzane w tej wytwórni. Jeśli nie zauważyliście opisu czegoś, to oznacza, że to coś nie jest produkowane w tej wytwórni.
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090

Re: Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 02 sty 2016, 22:27

Zamek skałkowy – zamek pistoletu skałkowego – ręcznej broni palnej odprzodowej, potocznie nazywanej flintą, od ang. flint – krzemień.

Zapalenie prochu na panewce następuje od iskier powstałych przy uderzeniu skałki (kawałka krzemienia) zamocowanej w szczękach kurka o krzesiwo (płytkę metalową) przymocowane z prawej strony broni. Po naciśnięciu spustu broni, kurek ze skałką opadał na krzesiwo. Iskry padały na panewkę z prochem zapalając go. Płomień z panewki poprzez otwór zapałowy z boku lufy dostawał się do komory powodując zapłon ładunku prochowego. Zamek skałkowy wynaleziony został ok. 1570 roku, a rozpowszechnił w drugiej połowie XVII w., wypierając wcześniej stosowane zamki lontowe i kołowe. Zastąpienie pirytu stosowanego w zamku kołowym krzemieniem pozwoliło na uproszczenie i potanienie konstrukcji, a przy tym znaczne uproszczenie obsługi broni. Zamek skałkowy stosowany był powszechnie od końca XVII do połowy XIX. Zastąpiono go zamkiem kapiszonowym, a następnie amunicją zespoloną.
Obrazek
Kurek zwolniony, panewka otwarta.

Obrazek
kurek w pozycji zabezieczonej.

Obrazek
broń odbezpieczone, gotowa do strzału.
Typy:
zamek hiszpański:
Zamek skałkowy typu hiszpańskiego (hiszpańsko- mauretański, śródziemnomorski, miquelet) - odmiana zamka skałkowego, rozpowszechnionego w krajach śródziemnomorskich. Był kolejnym etapem ewolucji zamka niderlandzkiego stosowanego w Europie Północnej. Charakteryzował się krzesiwem połączonym z pokrywą panewki oraz silną sprężyną główną umieszczoną po zewnętrznej stronie blachy zamkowej. Występował w dwóch odmianach:
włoskiej - alla romana
hiszpańskiej - alla catalana
Obrazek

Zamek skałkowy typu niderlandzkiego zwany także snaphans lub snaphance (od nider. Snap haan lub niem. Schnapphahn - "dziobiący kogut") – wczesny rodzaj zamka skałkowego. Różnił się od późniejszych zamków francuskich (zwanych właściwymi zamkami skałkowymi) tym, iż pokrywa panewki była oddzielnym elementem, nie połączonym z krzesiwem, a otwierała się automatycznie przy naciągnięciu kurka. Początkowo, kurek nie był wyposażony w możliwość odciągnięcia do pozycji bezpiecznej, a jedynie do pozycji pełnej, co prowadziło często do przedwczesnych wystrzałów oraz wypadków.

Konstrukcja snaphans była wdrażana od połowy XVI wieku do lat 80-ych wieku XVII, poza północnymi Włochami, gdzie używano go jeszcze w połowie XVIII w., oraz Francją, gdzie został zastąpiony około roku 1620. W Anglii, w tym samym czasie, powstał hybrydowy zamek angielski zwany doglock, wyposażony w dodatkowy zatrzask (ang. dog), umożliwiający ustawienie kurka w pozycji bezpiecznej.

Obrazek
muszkiety wyposażone w zamek niderlandzki.

Zamek skałkowy typu francuskiego, znany też jako zamek bateryjny – w literaturze zachodniej, zwany zamkiem skałkowym właściwym. Od swoich poprzedników, różnił się tym, iż pokrywa panewki i krzesiwo zostały połączone w jedną "baterię", tworząc kształt przypominający literę "L". Całość była obrotowo osadzona na trzpieniu – opadający kurek uderzał w krzesiwo, i odrzucał je naprzód, odsłaniając podsypkę na panewce. Taki typ konstrukcji, był znacznie mniej zawodny niż zamek niderlandzki (snaphans lub snaphance) czy zamek hiszpański (miquelet), dzięki czemu stał się standardem. Prawie wszystkie europejskie i wszystkie północnoamerykańskie muszkiety, karabiny i pistolety z drugiej połowy XVIII wieku i pierwszej połowy XIX wieku były wyposażone w ten typ zamka.

Zamek skałkowy typu angielskiego (doglock) był wariacją zamka niderlandzkiego, wyposażoną w zatrzask, umożliwiający ustawienie kurka w pozycji bezpiecznej. Stosowany w XVII wieku przez wojska brytyjskie oraz holenderskie, został zastąpiony na początku XVIII w. przez zamek francuski.

Obrazek








Zamek kołowy (zamek krzosowy) – zamek ręcznej broni palnej odprzodowej, w którym zapalenie prochu następuje od iskier powstałych przez pocieranie obracającego się karbowanego koła o piryt zamocowany w szczękach kurka. Przed odpaleniem należało nakręcić sprężynę koła za pomocą klucza. Naciśnięcie spustu broni zwalniało sprężynę i powodowało obrót koła. Iskry padające na panewkę wywoływały zapalenie się podsypanego tam prochu, a następnie poprzez zapał, odpalenie prochu w lufie.

Do niedawna uważano, że zamek wynalazł Johann Kiefuss w 1517 r. Ta kwestia była trudna do rozstrzygnięcia. Pierwsze niemieckie rysunki zamka kołowego z początku XVI w., ale wydają się współczesne szkicom Leonarda da Vinci, a interpretacja jego notatek i broni palnej z tego okresu, również sprawiała trudności. Ostatnio uzyskano informacje, że da Vinci zaczął pracować nad zamkiem kołowym około 1493 r. Historyk Claude Blair odkrył, iż w prowincji Friuli w północnych Włoszech zaczęto wytwarzać zamki kołowe najpóźniej w 1510 r., a Leonardo pracował tam przez pewien czas wykonując pomiary związane z fortyfikacjami na miejscowym zamku.

Następnie został rozpowszechniony w Europie. Z uwagi jednak na skomplikowaną i delikatną konstrukcję oraz podatność na uszkodzenia, a także na niedogodność procedury nakręcania, nie wyparł całkowicie wcześniejszego zamka lontowego. Stosowany głównie w arkebuzach, pistoletach i broni myśliwskiej, wyparty został w XVIII wieku przez prostszy i pewniejszy zamek skałkowy

Obrazek


Zamek lontowy
Zamek lontowy to zamek ręcznej broni palnej odprzodowej, w którym zapalenie prochu następuje od palącego się lontu. Lont zamocowany był w uchwycie, który po naciśnięciu dźwigni (spustu) opadał na panewkę, powodując zapalenie się podsypanego tam prochu, a następnie poprzez zapał, odpalenie prochu w lufie.

Zamek lontowy był pierwszym typem zamka do broni palnej, powstał w połowie XV wieku i używany był do początku XVII wieku. Wcześniej, odpalanie broni było wykonywane za pomocą lontu przystawianego ręcznie; zamek lontowy automatyzował tę czynność, pozwalając na wycelowanie broni. Był prosty w konstrukcji, posiadał jednak niedogodności, jak konieczność wcześniejszego zapalenia lontu oraz wrażliwość na złą pogodę. Jedynie częściowo został wyparty przez zamek kołowy, a ostatecznie wyparty przez zamek skałkowy. Zamek lontowy posiadał m.in. muszkiet.

W Europie zamki lontowe stosowane były wyłącznie w broni długiej. W Japonii i Indiach konstruowano również pistolety z tym zamkiem. Broni z zamkiem lontowym używano tam do połowy XIX w.
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090

Re: Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 03 sty 2016, 12:10

BANDOLET
Bandolet – rodzaj krótkiej strzelby używanej w XVI i XVII w. przez jazdę. Posiadał zamek kołowy i żelazną antabę do wieszania na skórzanym pasie - bandolierze. Strzelał kulami pistoletowymi. Charakteryzował się wysoką celnością i niewielkim odrzutem.

MUSZKIET

Muszkiet – gładkolufowa broń palna długa, ładowana od wylotu lufy czyli odprzodowo, kalibru od 13 do 25 milimetrów.

Pojawił się na polach bitew w początkach XVI wieku w armiach włoskich i hiszpańskich (pierwsza wzmianka pochodzi z roku 1512 z Rawenny), następnie rozpowszechnił się w całej Europie. Początkowo był cięższą wersją arkebuzu, zaś uzbrojeni weń żołnierze byli wsparciem dla arkebuzerów oraz pikinierów. Termin "muszkiet" odnosił się do wielu broni, począwszy od długich i ciężkich rusznic z zamkiem lontowym bądź kołowym, których lufę opierano na forkiecie, po lekkie XIX-wieczne wersje z zamkami skałkowymi i bagnetami, strzelające pociskami typu Minié.

Maksymalna donośność muszkietów gładkolufowych wynosiła około 300 m, jednak skuteczny zasięg prowadzenia celnego ognia to zaledwie 50-60 metrów. XIX-wieczne muszkiety gwintowane były w stanie prowadzić celny ostrzał na odległość 450 metrów. Szybkostrzelność zmieniała się wraz z postępem technologicznym od jednego strzału na 12 minut do trzech strzałów na minutę w połowie XIX wieku[1]. Żołnierze, których główną bronią był muszkiet, nosili nazwę muszkieterów.

Początkowo pociski do muszkietów miały postać okrągłych ołowianych kul, zaś proch znajdował się w osobnej prochownicy. Później pojawiły się tzw. patrony, zawierające zarówno kulę jak i proch – przed załadowaniem przegryzano je, a następnie podsypywano niewielką ilość prochu na panewkę, zaś resztę do lufy. Patrony, jako pierwszy w Europie, wprowadził Stefan Batory w piechocie polskiej.

Niewielka szybkostrzelność i zasada oddawania ognia salwami spowodowała, że oddziały piechoty ustawiane były w szyki złożone z kilku szeregów i stosowały taktykę walki zwaną kontrmarszem. Po oddaniu ognia pierwszy szereg przemieszczał się na koniec szyku dla nabicia broni, dając jednocześnie miejsce do oddania strzału drugiemu szeregowi. Rosła dzięki temu intensywność prowadzonego ognia. Dla ochrony muszkieterów w sytuacji bezpośredniego starcia z kawalerią służyli pikinierzy uzbrojeni w 6-metrowe piki, później dzięki wprowadzeniu bagnetu szpuntowego muszkieterzy sami byli zdolni bronić się przed atakami jazdy.

Muszkiety były stosowane w armiach europejskich do końca drugiej dekady XIX wieku, zaś w USA używano ich jeszcze podczas wojny secesyjnej. Zostały wyparte z uzbrojenia przez muszkiety gwintowane i wreszcie karabiny na amunicję zespoloną. Istniała też wersja myśliwska i sportowa tej broni. Lżejsza, bogato zdobiona, wyposażona w zamek kołowy, a następnie skałkowy. Duża siła ognia muszkietu wojskowego przyczyniła się do zaniku uzbrojenia ochronnego na przełomie XVII i XVIII wieku, jako już nieprzydatnego. W efekcie zastosowania w formacjach piechoty na przełomie XVII i XVIII karabinu skałkowego z bagnetem, muszkiet i wraz z nim oddziały muszkieterów i pikinierów w piechocie zanikły.

W języku polskim od XVIII wieku przyjęło się nazywanie tego typu broni "karabinem".


RUSZNICA
Rusznica (staropolskie ruśnica z cz. rusnice) – dawna ręczna długa broń palna, strzelba początkowo bez zamka, później z zamkiem lontowym albo kołowym. Używana w Europie od połowy XIV[1] do początku XVII wieku. Rusznice były wykorzystywane przez wojsko kwarciane (od połowy XVI wieku).

Produkcja luf rusznic polegała na okuwaniu rozżarzonej sztaby wokół okrągłego stalowego pręta. W rezultacie uzyskiwano lufy lekkie, a jednocześnie mocniejsze od odlewanych.

Strzelano z rusznic trzymając drewniane łoże pod pachą (dokładne celowanie nie było możliwe). Prowadzenie ognia miało przebieg następujący: rota stawała w dziesięciu szeregach, po czym pierwszych dziewięć przyklękało, a ostatni dawał ognia salwą nad głowami kolegów. Po oddaniu salwy przystępował do ponownego nabijania, a w tym czasie kolejne szeregi powstawały i strzelały.

Pierwsze rusznice pojawiły się w wojskach Rzeczypospolitej za czasów panowania Zygmunta Augusta i – ze względu na to, że odpalenie ładunku odbywało się poprzez przyłożenie lontu lub tlącej się hubki – nazywano je ruśnicami hubczastymi lub brodatymi


ARKEBUZ
Arkebuz (spotykano również nazwy: arkabuz, harkabuz, harkebuz) – dawna broń strzelecka używana od trzeciego dziesięciolecia XV do początku XVII wieku. Była to długa ręczna broń palna gładkolufowa kalibru około 10-20 mm, pierwotnie zaopatrzona w zamek lontowy (arkebuzów z takimi zamkami używali konkwistadorzy hiszpańscy na początku XVI wieku). Od I połowy XVI wieku stosowano także zamek kołowy.

Arkebuzy były rozwinięciem rusznicy, samopału i hakownicy. Z biegiem czasu, z powodu mniejszej skuteczności i donośności zostały niemal całkowicie wyparte przez muszkiety. Arkebuzy były jednak lżejsze od muszkietów i dlatego nie używano do nich forkietów. Prowadzono z nich ogień celny i skuteczny na nieco ponad 100 m[1]. Z początkiem XVI wieku pojawiają się arkebuzy o gwintowanej lufie. Np. niemiecki arkebuz z zamkiem kołowym z Muzeum Wojska Polskiego (nr inw. 24221x) datowany na poł. XVI wieku; kaliber 16 mm długość 93 cm, masa 3,18 kg[2].

Oddziały jazdy uzbrojonej w arkebuzy nazywano arkebuzerami (lub arkebuzyerami). Nazwa pochodzi od francuskiego arquebuse. Według historyka wojskowości Konstantego Górskiego (1826-1898) wywodzi się to z włoskich słów arco - łuk i buse - lufa. Jednak według Władysława Kopalińskiego[3] nazwa pochodzi z flamandzkiego hakebuse - hake - hak i buse - puszka, lufa - niem. Hakenbüchse (hakownica)[4].

Obrazek


HAKOWNICA
Hakownica to jeden z najstarszych typów ręcznej broni palnej. Powstała przed rokiem 1400 jako udoskonalenie prymitywnej rusznicy. Często zaliczana jest do najlżejszej kategorii dawnej artylerii.

Hakownica zbudowana była z lufy przymocowanej do - zazwyczaj drewnianego - łoża zakończonego kolbą. W tylnej części lufy, z boku, znajdował się otwór zapałowy. Przytwierdzona obok miseczkowata panewka służyła do odpalania. Pierwotnie materiał miotający (proch) zapalano za pomocą rozpalonego pręta, kawałka rozżarzonego węgla, hubki, później lontu, a od początku XVI wieku przy pomocy zamka kołowego. Charakterystyczną cechą hakownicy jest hak znajdujący się w okolicy wylotu lufy i skierowany pod kątem prostym w dół. Służył on do amortyzowania odrzutu, gdyż broń przy strzelaniu opierano ("zahaczano") o mur lub płot. Stosowano również podpórki - forkiety. Strzelano kulami żelaznymi, a później ołowianymi o kalibrze około 20 mm. Masa hakownicy wynosiła około kilkunastu kilogramów, a jej długość 150 - 180 cm. W XVII wieku klasyczna wersja hakownicy wyszła z użycia. Istniała też wersja zmniejszona, zwana półhakiem.

Hakownica używana była głównie do obrony miast i zamków. Przy strzelaniu z murów obronnych obsługiwana była przez jednego człowieka, jednak w polu do obsługi trzeba było dwóch ludzi. Jeden z nich nosił i trzymał w czasie strzelania podpórkę. Mógł to być składany trójnóg zwany "kozą" lub dwuzębne widełki na drągu, o które strzelbę opierano[1]. W walkach polowych hakownice wraz z kozłami do ich podpierania transportowane były na wozach. Istniały także cięższe hakownice o kalibrze 20-30 mm, które w XVI wieku zwano hakownicami podwójnymi.

Obrazek
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090

Re: Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 03 sty 2016, 20:52

KARTACZ

Kartacz – historyczny pocisk artyleryjski składający się z lekkiej obudowy wypełnionej kulistymi lotkami (ołowianymi pociskami muszkietowymi lub karabinowymi o niewielkiej średnicy) oraz drewnianego sabotu, pełniącego rolę przybitki, który chronił kule ołowiane przed nadtopieniem przez ładunek miotający.

Nazwa wywodzi się od niem. Kartätsche. Pierwsze znane opisy w literaturze pochodzą z połowy XV w. (Mariano di Jacopo–Taccola, 1442,[1] oraz anonimowy rękopis niemiecki Das Feuerwerkbuch ok. 1432)[2].

Kartacze były stosowane do zwalczania siły żywej nieprzyjaciela na niewielkich (do 300 m) odległościach. Udokumentowane użycie w polszczyźnie ok. 1658 w Pamiętnikach Jana Chryzostoma Paska[3].

Podczas strzału powłoka kartacza ulegała rozerwaniu i lotki wylatując swobodnie z lufy raziły cele na znacznej powierzchni. Przykładowy obszar rażenia kartacza o kalibrze 76 mm, zawierającego 500 lotek, to stożek o wysokości 300 m i średnicy podstawy 50 m. Efekt wystrzału kartacza przypomina serię ze współczesnego karabinu maszynowego.

Pierwsze kartacze pojawiły się w XVI wieku[4]. Lotkami były początkowo drobne kamienie, później ołowiane kule podobne do karabinowych. Pierwsze kartacze składały się z żelaznego pręta, umocowanego do drewnianego lub metalowego krążka – sabotu (o średnicy równej kalibrowi działa). Do pręta przylepiano za pomocą smoły lotki, a następnie cały pocisk owijano płótnem i okręcano nasmołowanym sznurem. Później lotki zaczęto umieszczać w cylindrycznych blaszanych puszkach.

W XIX wieku kartacze zostały prawie całkowicie zastąpione przez szrapnele i pociski odłamkowe. Od tamtej pory kartacze były stosowane prawie wyłącznie przez działa piechoty oraz do obrony przed bezpośrednimi atakami piechoty przez inne rodzaje dział artyleryjskich. Obecnie ten rodzaj pocisku artyleryjskiego jest rzadko używany.
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090

Re: Wytwórnia prochu i saletry "Kartacz"

Postprzez Stanisław von Tauer » 10 sty 2016, 19:23

GRANAT

Granat ręczny – pocisk wyrzucany ręcznie, siłą mięśni żołnierza, wypełniony materiałem wybuchowym, substancją dymotwórczą lub inną substancją. Granat ręczny wyposażony jest w zapalnik czasowy lub uderzeniowy.

Pierwsze wersje granatów składały się ze skorupy z papieru, ceramiki lub prymitywnego szkła, wypełnionej prochem i czasem dodatkowo siekańcami metalowymi lub substancjami mającymi zwiększyć ich działanie bojowe, np. kwasem, substancjami zapalnymi, lub drażniącymi (np. wapno palone). Zapalnik miał postać lontu, który należało podpalić przed rzuceniem, co utrudniało ich użycie. Granaty tej postaci pojawiły się w Chinach za czasów dynastii Tang. Jednym z najstarszych znanych wyobrażeń jest malowidło ścienne z grot Mogao w Dunhuangu[1].

Pierwszy zapis o użyciu takiej żeliwnej bomby w Europie pochodzi z 1467 roku[1], ale na większą skalę granaty rozpowszechniły się na przełomie wieków XVI i XVII[2]. Ze względu na ich dużą masę, rekrutowano do ich użycia specjalnie silnych żołnierzy, grupując ich w oddziały grenadierów.
/-/ Stanisław von Tauer
herbu von Tauer
Pułkownik wojsk koronnych
Wojewoda łęczycki


Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1661
Dołączył(a): 26 lis 2015, 16:17
Medale: 9
Order Księcia Włodzimierza III (1) Krzyż Monarchii II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury III (1)
Medal Wojska (1) Amarantowa Wstążka (1) Medal 100 lat niepodległości (1)
Gwiazda Ukrainy (1) Gwiazda Inflant (1) Gwiazda Mołdawii (1)
Gadu-Gadu: 66056090


kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Majątki Stanisława von Tauera

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

cron