Rzeczpospolita Obojga Narodów

Cerkiew Świętego Ducha w Wilnie

Pierwsze wzmianki o cerkwi pochodzą z roku 1556, kiedy to na tym miejscu została wzniesiona drewniana świątynia. Zaznacza się, że cerkiew została ufundowana przez kniazia Jarosława Ostrogskiego, w podzięce za narodziny męskiego potomka. Świątynia rychło przeszła pod opiekę monastyru, przy którym założono szkołę. Drewniana cerkiew spłonęła podczas pożaru Wilna w 1655 roku, spowodowanego najazdem na stolicę Wielkiego Xięstwa wojsk moskiewskich.

Po "potopie" i wojnie z moskalami, za zezwoleniem króla Jana Kazimierza, na miejscu starej, spalonej cerkwi powstała nowa, murowana, pod tym samym wezwaniem. Wtedy też powstał przepiękny ikonostas, który możemy podziwiać do dzisiaj. W XVIII i XIX wieku cerkiew kilkukrotnie została uszkodzona przez pożary. Po tym w 1852 jej odbudową kierował słynny architekt Jan Grosznikow. Najdonioślejszym wydarzeniem w życiu cerkwi było umieszczenie w niej relikwii "męczenników wileńskich", czyli Antoniego i Jana oraz ich krewnego Eustachego. W uroczystej ceremonii z 1901 brał udział ówczesny król Polski.