Stare Instrumenty Muzyczne

Ekspozycja dzieł sztuki i pamiątek narodowych oraz pracownie konserwatorskie

Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 14:26

Lutnia
Dawny instrument ze strunami szarpanymi (najpierw gęsim piórem, potem palcami). Pochodzi z arabskiej Hiszpanii (arab al-ud). W Europie grali na niej średniowieczni minstrele. Odgrywała pierwszoplanową rolę w muzyce renesansu i wczesnego baroku, dopóki nie wyparł jej klawesyn. Model klasyczny zaopatrzony jest w pięć podwójnych strun i jedną nie skracaną palcami (pustą), wydającą tylko dźwięk, na jaki jest nastrojona. Najczęściej spotykany strój: G-c-f-c-e. Szóstą strunę strojono różnie, zależnie od tradycji. Z lutni zrodziła się mandolina. Basową odmianą lutni jest teorba.

Obrazek



Lira korbowa
Instrument smyczkowy o 6-8 strunach. Podczas gry trzymana na kolanach. Korpus zakończony jest u dołu korbą. Korba jest połączona z kołem, które pociera struny tak jak w innych instrumentach smyczek. Część strun pełni funkcje melodyczne. Są one skracane za pośrednictwem zestawu kołków połączonych z klawiaturą. Pozostałe struny wydają monotonny, wibrujący dźwięk o stałej wysokości (burdon).
Lira korbowa była instrumentem popularnym w muzyce średniowiecza i renesansu. Znana była także w muzyce ludowej, zwłaszcza jako instrument akompaniujący pieśniarzom i tzw. lirnikom wioskowym. W XVIII wieku grywali na niej również arystokraci, zwłaszcza we Francji; te egzemplarze były bogato zdobione. W różnych krajach budowana była w odmiennych formach, na ziemiach Polski i Ukrainy typowy był wariant przypominający kształtem futerał skrzypiec.

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 14:59

Gęśle
Stary, prymitywny, ludowy instrument smyczkowy, którego kształt i strój zmieniał się zależnie od epoki i terenu. Dźwięki wydobywa się przez szarpanie lub częściej przez pociąganie strun prymitywnym smyczkiem. Do dziś bywają używane (m.in. na Podhalu) występujący w trzech rodzajach:
- gęśle archaiczne – ten typ instrumentu to najwcześniejsza forma drewnianych gęśli posiadająca od 5 do 9 strun.
- gęśle bez "skrzydła" – są masywniejsze niż gęśle "skrzydłopodobne" (archaiczne) i jak sama nazwa mówi – nie posiadają skrzydła. Posiadają zazwyczaj od 9 do 13 strun.
- gęśle z "oknem" – pochodzą z XIII wieku. Posiadają 7 strun, z których jedna jest burdonowa, a pozostałe są nastrojone diatonicznie.
- złóbcoki – charakterystyczne dla Podhala 3, 4-strunowe

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 15:01

Złóbcoki (gęśliki podhalańskie)
Polski ludowy instrument muzyczny z grupy chordofonów smyczkowych. Charakterystyczne dla Podhala, występowały do XIX wieku. Nazwa złóbcoki nawiązuje do żłobienia instrumentu z jednego klocka drewna, inni wywodzą ją od łób, czyli kołyski. Miały wypukły, podłużny i wąski korpus rezonansowy rzeźbiony wraz z szyjką z jednego klocka. Posiadały 3 (później 4) struny. Grano na nich smyczkiem o łukowatym kształcie. Strojone były tak jak skrzypce, wydawały dźwięk cichy, lecz ostry i przejmujący. Tytus Chałubiński wspominając muzykę Jana Krzeptowskiego zwanego Sabałą napisał: Mimo największej biegłości grajka, niepodobna tu uniknąć nieraz skrzypienia lub dojmującego pisku.

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 15:03

Suka Biłgorajska
Staropolski instrument muzyczny smyczkowy, w grupie chordofonów ludowych, budową przypominający skrzypce. Na instrumencie tym grano na weselach w okolicach Biłgoraja oraz Janowa Lubelskiego. Suka towarzyszyła przy wykonywaniu tzw. "pieśni dziadowskich", niekiedy wchodziła również w skład kapel.
Pudło nstrumentu żłobione jest z jednego kawałka drewna czereśniowego. Ma kształt zbliżony kształtem i wielkością do altówki, posiada od 4 do 7 strun.
Instrument charakteryzuje się krótką i szeroką szyjką, ozdobną rozetą wyciętą w podstrunnicy i podstawkiem opartym o płytę spodnią.
Trzymając instrument na kolanie w pozycji pionowej oparty o ramię grającego, gra się techniką paznokciową, tzn. struny są skracane nie przez nacisk z góry, lecz poprzez boczny dotyk paznokciem. Ten sposób gry charakterystyczny jest dla instrumentów azjatyckich, np. dla sarangi w Indiach. Technikę tę jako charakterystyczną dla polskich instrumentów opisał w XVI wieku niemiecki teoretyk Martin Agricola. Suka znana była na ziemiach polskich już w Średniowieczu, jednak okres najpopularniejszy dla niej to XVII - XVIII wiek

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 15:04

Fidel Płocka
Instrument strunowy smyczkowy. Wykonany z jednego kawałka drewna, najczęściej brzozy bądź olchy. Posiada sześć metalowych strun. Prawdopodobnie pochodzi z XVI wieku. Fidel posiada rzadki typ podstawka, o dwóch nóżkach nierównej długości, jak też i bardzo zachowawcze cechy konstrukcyjne (brak podstrunnicy i strunociągu) nawiązujące do średniowiecza. Podczas gry jest on trzymany w pozycji kolanowej, a struny skracane są przez boczny dotyk paznokciem (tzw. technika paznokciowa). Ta technika wykonawcza zanikła w Polsce pod koniec XIX wieku.

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 15:12

Harfa
Instrument strunowy szarpany (chordofon) w kształcie stylizowanego trójkąta, jeden z najstarszych instrumentów muzycznych. Wywodzi się od łuku i znany jest już w kulturze starożytnej Mezopotamii (tzw. harfa z Ur). Mówi się, że biblijny król Dawid śpiewał psalmy akompaniując sobie na harfie kinnor, która w rzeczywistości jednak nazywana jest harfą błędnie, będąc odmianą liry. Instrumenty przypominające harfę znaleźć można w wielu kulturach. Harfę przypomina np. chiński instrument strunowy o nazwie konghou.
Współczesną popularność instrument ten zawdzięcza królowej Francji - Marii Antoninie Austriaczce, która była utalentowaną harfistką. Dzięki modzie, jaka zapanowała na harfę w okresie schyłku monarchii francuskiej, instrument ten rozwinął się technicznie i stał się bardziej interesujący dla kompozytorów, którzy dotychczas rzadko komponowali utwory harfowe ze względu na niepraktyczność instrumentu.

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 15:20

Klawesyn
Znany już powszechnie w Europie od okresu renesansu instrument strunowy szarpany wyposażony w klawiaturę, zaliczany do cytr.
W instrumencie tym struny zostają wzbudzone poprzez mechanizm skoczków zaopatrzonych w piórka, które wprawione w ruch za pomocą mechanizmu klawiszowego szarpią struny naciągnięte nad korpusem rezonansowym. W formie wykształconej ostatecznie pod koniec wieku XVII, klawesyn miał co najmniej podwójny naciąg strun, często także - podobnie jak w organach dwa manuały (klawiatury). Uderzając jeden klawisz można było wydobyć jednocześnie dźwięk z jednej, dwóch lub nawet kilku strun, które niekiedy transponowały w interwale oktawy. Strojono je w unisonie (8' - rejestr ośmiostopowy); w niektórych instrumentach, przeznaczonych do solowej gry używano także strun strojonych oktawę wyżej (4' - rejestr czterostopowy). W brzmieniu rejestr ośmiostopowy odpowiadał wysokości dźwięku zapisanej w nutach, zaś czterostopowy rejestr transponował oktawę w górę - przykładowo dźwiękowi c1 ("c razkreślne") w pisowni odpowiadał w rzeczywistości ton c2 ("c dwukreślne").

Obrazek

Klawesyn nie miał możliwości różnicowania dynamicznego poprzez siłę nacisku klawisza (siłę uderzenia), tak jak to jest możliwe podczas gry na fortepianie. Mocniejsze lub słabsze uderzenie w klawisze nie powodowało zwiększenia lub zmniejszenia wolumenu. Zmian w sile brzmienia dokonywano wyłącznie poprzez dołączanie kolejnych naciągów strun (zmiana registrów) oraz wzbogacanie faktury muzycznej. Technika gry przypominała pod tym względem organową, chociaż na klawesynie dużo częściej wykorzystywano grę arpeggio oraz wiele rodzajów ornamentów muzycznych. Barwa dźwięku klawesynu stapiała się dobrze z innymi instrumentami strunowymi, zwłaszcza z: lutnią, chitarrone, gitarą a także ze smyczkami. Klawesyn był, obok organów i lutni, jednym z najczęściej wykorzystywanych instrumentów do realizacji partii basso continuo. Pod koniec wieku XVIII klawesyn wyszedł z użycia ze względu na rozpowszechnienie się fortepianu, który miał inne możliwości interpretacyjne, odpowiadające potrzebom kompozytorów okresu klasycyzmu.
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 16:05

Cytra
Ludowy strunowy instrument muzyczny, szarpany o płaskim pudle rezonansowym. Pochodzi z terenów Niemiec i Austrii, popularny również w Indiach pod nazwą swarmandal. Cytrę stroi się za pomocą klucza. Cytra jest zbudowana z dwóch części:
części wiolinowej – prawej
części akordów – lewej
Część wiolinowa zawiera dźwięki poukładane kolejno co pół tonu – chromatycznie. Niektóre nie mają wszystkich półtonów, te umożliwiają grę w tonacji C-dur, D-dur, G-dur i A-dur i Cis-dur. Niektóre cytry posiadają podwójne struny przypadające na jeden dźwięk.
Druga część zawiera kilka akordów składających się z jednej struny basowej oraz 3 lub 6 strun z kolejnymi dźwiękami tworzącymi akord. Akordy te – kolejno: C-dur, G-dur, F-dur, D-dur, A-dur, E-dur występują tylko w 6-akordowej cytrze. Cytra 3-akordowa ma odpowiednio C-dur, G-dur i F-dur. 5-akordowa ma C-dur, G-dur, F-dur, D-dur i A-dur. Prostsze cytry (zwane po niemiecku Kinderzither) nie zawierają strony z akordami.

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 16:19

Trombita
Ludowy instrument dęty w kształcie prostej rury lub zagiętej nieco na końcu, sięgającej do 4 metrów długości używany jako pasterska trąba wydająca głęboki, niski dźwięk. Nazwa zaczerpnięta została prawdopodobnie z języka rumuńskiego.
W Polsce odmiany trombit można spotkać do dziś w Beskidach i na Podhalu. Zwane są one po góralsku fajerami. Eugeniusz Janota ok. 1860 r. skomponował dwie melodie, grywane później na podhalańskich trombitach. Największą trombitę na świecie o długości 8,35 metra stworzył Józef Chmiel z Darkowa na Zaolziu.

Obrazek
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Re: Stare Instrumenty Muzyczne

Postprzez Henryk Horoch » 20 maja 2011, 17:14

Fujarka (dutka, piszczałka)
Ludowy instrument muzyczny z grupy aerofonów. Spotykane są różne wersje, m. in. "z otworami bocznymi lub bez otworów". Ta druga wersja może być podobna do skandynawskiego "fletu z wierzby". Tradycyjne dawne wiejskie fujary czy fujarki robione były wyłącznie z wierzby, na wiosnę, gdy kora wierzbowa była świeża i elastyczna "uliniano" paski tejże kory, rolowano je ("kręcono") by uzyskać dłuższą lub krótszą tubkę rezonansową, następnie tworzono rodzaj wierzbowego ustnika "buczkę".
(-) gen. płk. Henryk książę Horoch



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 2325
Dołączył(a): 02 gru 2010, 17:03
Medale: 11
Order Orła Białego (1) Order Virtuti Militari II (1) Order Virtuti Militari III (1)
Order Zasługi RON IV (1) Order Zasługi RON V (1) Krzyż Monarchii I (1)
Krzyż Monarchii II (1) Medal Wojska (1) Medal za Długoletnią Służbę I (1)
Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)

Następna strona

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Muzeum Narodowe

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

cron