Re: Państwowe Akwarium Morskie w Królewcu
Napisane: 06 kwi 2011, 18:20
Wężowidło Ophiuroidea
Gromada morskich, dennych zwierząt zaliczanych do szkarłupni (Echinodermata), o gwiaździstym kształcie ciała podobnym do rozgwiazd, lecz z węższymi ramionami wyraźnie odgraniczonymi od centralnej tarczy i nie łączącymi się u nasady. Są najbardziej ruchliwymi, szybko przemieszczającymi się szkarłupniami. Poruszają się wężowatymi ruchami elastycznych, silnie umięśnionych ramion, niektóre pływają. Są wśród nich gatunki drapieżne, roślinożerne i detrytusożerne.
Dysk centralny jest okrągły i lekko spłaszczony, waha się w rozmiarach od 1 do 3 centymetrów, choć u największych gatunków może osiągać średnicę 30 centymetrów. Bardzo duża różnorodność kolorystyczna. Odchodzi od niego promieniście 5, rzadziej 6 lub 7 cylindrycznych ramion. U niektórych gatunków mogą być silnie rozgałęzione. Ramiona nie mają bruzdy ambulakralnej. Pokryte są czterema rzędami tarczek – po jednym na górnej i dolnej stronie (grzbietowe i brzuszne) i po jednym z każdego boku (boczne). Pojedynczy zestaw tarczek – jedna grzbietowa, jedna brzuszna i dwie boczne odpowiadają położeniem wewnętrznemu członowi (kalcytowemu elementowi szkieletu). Często tarczki boczne rozrastają sie do tego stopnia, że pokrywają też górną i dolną stronę ramienia. Pozostałe tarczki są wtedy zredukowane. Każda tarczka lateralna pokryta jest rzędem kolców, których ilość i rozmiar zależy od gatunku. Podia są niewielkie, występują po jednej parze na każde połączenie między tarczkami: brzuszną i boczną. Papulle i pedicellarie nie występują. Spodnia strona dysku centralnego pokryta jest serią dużych płytek, okalających otwór gębowy. Tworzą też one aparat żujący o symetrii pięciopromiennej. U większości wężowideł jedna z płytek na spodniej stronie ciała przekształcona jest w madreporyt, inaczej niż u rozgwiazd, u których jest on na górnej stronie. Szkielet wewnętrzny ramion zbudowany jest z dużych, dwubocznie symetrycznych fragmentów kalcytowych – kręgów, bądź członów, niemal całkowicie wypełniających wnętrze ramienia. Człony połączone są liniowo mięśniami, które poruszają ramieniem. Taka budowa zapewnia dużą ruchomość ramienia w płaszczyźnie poziomej.
Wężowidła są najbardziej mobilnymi szkarłupniami. Większość gatunków do poruszania się wykorzystuje ramiona, niektóre jednak (np. Ophionereis annulata) pełzają używając nóżek ambulakralnych. Podczas ruchu dysk centralny unoszony jest ponad podłoże na jednym lub dwóch ramionach z przodu i jednym lub dwóch z tyłu. Pozostałe dwa ramiona wykonują w tym czasie ruch do przodu. W ten sposób wężowidło porusza się do przodu w serii skoków. Ramiona mają dużą ruchomość w płaszczyźnie prostopadłej do osi ciała, ale bardzo małą w płaszczyźnie równoległej. Dlatego zwierzęta te są kruche, przy podnoszeniu za ramię łatwo je odłamać. Podczas wspinania się końce ramion mogą owijać się wokół przeszkód. Żadne ramię nie jest wyróżnione, więc wężowidło może poruszać się we wszystkich kierunkach. Dzięki swojej ruchliwości zwierzęta te potrafią wykorzystywać jako schronienie różnego rodzaju szczeliny, dziury, przestrzenie między kamieniami. Istnieją też gatunki wężowideł, (zwłaszcza z rodziny Amphiuridae), które żyją w norach, wykopywanych za pomocą ruchów ramion i nóżek ambulakralnych.
Rozgwiazdy Asteroidea
Gromada morskich drapieżników z typu szkarłupni (Echinodermata). Są to wolno żyjące zwierzęta o wyraźnie gwiaździstej budowie oraz ogromnej różnorodności barw, kształtów i rozmiarów. Żyją na dnie mórz i oceanów, pod skałami i na rafach koralowych na głębokości od 0,5 do 300 metrów. Niektóre gatunki zamieszkują głębsze obszary morza. Występują na wszystkich rodzajach dna: piaszczystym, skalistym lub na łąkach traw morskich. Są bardzo powolne, pełzają leniwie, z przecietną prędkością 5–15 cm na minutę, poszukując zdobyczy. Trudno je czasem zauważyć, bo chowają się w szczelinach i zakamarkach skał. Poruszają się po dnie morskim w dowolnym kierunku za pomocą nóżek ambulakralnych. Każde ramię posiada dwa rzędy takich nóżek. Służą one również do rozpoznawania pokarmu i chwytania zdobyczy. Wiele gatunków rozgwiazd żywi się padliną, mułem dennym i detrytusem (detrytofagi). Większość tych zwierząt to drapieżcy. Niektóre, jak rozgwiazda grzebieniasta, są nocnymi myśliwymi. Polują na jeżowce i małże. Po wschodzie słońca zakopują się w piachu i czekają, aż zapadnie zmrok. Niektóre rozgwiazdy najchętniej polują na małże i ślimaki. Należy do nich rozgwiazda czerwona. Zwierzę przysysa się za pomocą nóżek ambulakralnych do muszli małża. Siła mięśni rozgwiazdy jest tak duża, że w końcu muszla zostaje uchylona. Rozgwiazda natychmiast to wykorzystuje. Wynicowuje przez otwór gębowy żołądek i wciska go do środka muszli małża. Wydzielone soki trawienne rozpuszczają ciało ofiary, które następnie zostaje wessane w strawionej postaci. Taki posiłek trwa około 10 godzin. Część rozgwiazd kruszy muszle ślimaków i małży, inne połykają całe zwierzę i wypluwają potem pustą muszlę. Inne gatunki, jak korona cierniowa, żywią się polipami koralowców. Zwierzę sunie powoli po koralowcach, działając na nie swoimi sokami trawiennymi. Po nadtrawianiu delikatnej tkanki polipów wsysa ją do środka. Niektóre rozgwiazdy są odporne na parzydełka ukwiałów, które stanowią ich zdobycz.
Gromada morskich, dennych zwierząt zaliczanych do szkarłupni (Echinodermata), o gwiaździstym kształcie ciała podobnym do rozgwiazd, lecz z węższymi ramionami wyraźnie odgraniczonymi od centralnej tarczy i nie łączącymi się u nasady. Są najbardziej ruchliwymi, szybko przemieszczającymi się szkarłupniami. Poruszają się wężowatymi ruchami elastycznych, silnie umięśnionych ramion, niektóre pływają. Są wśród nich gatunki drapieżne, roślinożerne i detrytusożerne.
Dysk centralny jest okrągły i lekko spłaszczony, waha się w rozmiarach od 1 do 3 centymetrów, choć u największych gatunków może osiągać średnicę 30 centymetrów. Bardzo duża różnorodność kolorystyczna. Odchodzi od niego promieniście 5, rzadziej 6 lub 7 cylindrycznych ramion. U niektórych gatunków mogą być silnie rozgałęzione. Ramiona nie mają bruzdy ambulakralnej. Pokryte są czterema rzędami tarczek – po jednym na górnej i dolnej stronie (grzbietowe i brzuszne) i po jednym z każdego boku (boczne). Pojedynczy zestaw tarczek – jedna grzbietowa, jedna brzuszna i dwie boczne odpowiadają położeniem wewnętrznemu członowi (kalcytowemu elementowi szkieletu). Często tarczki boczne rozrastają sie do tego stopnia, że pokrywają też górną i dolną stronę ramienia. Pozostałe tarczki są wtedy zredukowane. Każda tarczka lateralna pokryta jest rzędem kolców, których ilość i rozmiar zależy od gatunku. Podia są niewielkie, występują po jednej parze na każde połączenie między tarczkami: brzuszną i boczną. Papulle i pedicellarie nie występują. Spodnia strona dysku centralnego pokryta jest serią dużych płytek, okalających otwór gębowy. Tworzą też one aparat żujący o symetrii pięciopromiennej. U większości wężowideł jedna z płytek na spodniej stronie ciała przekształcona jest w madreporyt, inaczej niż u rozgwiazd, u których jest on na górnej stronie. Szkielet wewnętrzny ramion zbudowany jest z dużych, dwubocznie symetrycznych fragmentów kalcytowych – kręgów, bądź członów, niemal całkowicie wypełniających wnętrze ramienia. Człony połączone są liniowo mięśniami, które poruszają ramieniem. Taka budowa zapewnia dużą ruchomość ramienia w płaszczyźnie poziomej.
Wężowidła są najbardziej mobilnymi szkarłupniami. Większość gatunków do poruszania się wykorzystuje ramiona, niektóre jednak (np. Ophionereis annulata) pełzają używając nóżek ambulakralnych. Podczas ruchu dysk centralny unoszony jest ponad podłoże na jednym lub dwóch ramionach z przodu i jednym lub dwóch z tyłu. Pozostałe dwa ramiona wykonują w tym czasie ruch do przodu. W ten sposób wężowidło porusza się do przodu w serii skoków. Ramiona mają dużą ruchomość w płaszczyźnie prostopadłej do osi ciała, ale bardzo małą w płaszczyźnie równoległej. Dlatego zwierzęta te są kruche, przy podnoszeniu za ramię łatwo je odłamać. Podczas wspinania się końce ramion mogą owijać się wokół przeszkód. Żadne ramię nie jest wyróżnione, więc wężowidło może poruszać się we wszystkich kierunkach. Dzięki swojej ruchliwości zwierzęta te potrafią wykorzystywać jako schronienie różnego rodzaju szczeliny, dziury, przestrzenie między kamieniami. Istnieją też gatunki wężowideł, (zwłaszcza z rodziny Amphiuridae), które żyją w norach, wykopywanych za pomocą ruchów ramion i nóżek ambulakralnych.
Rozgwiazdy Asteroidea
Gromada morskich drapieżników z typu szkarłupni (Echinodermata). Są to wolno żyjące zwierzęta o wyraźnie gwiaździstej budowie oraz ogromnej różnorodności barw, kształtów i rozmiarów. Żyją na dnie mórz i oceanów, pod skałami i na rafach koralowych na głębokości od 0,5 do 300 metrów. Niektóre gatunki zamieszkują głębsze obszary morza. Występują na wszystkich rodzajach dna: piaszczystym, skalistym lub na łąkach traw morskich. Są bardzo powolne, pełzają leniwie, z przecietną prędkością 5–15 cm na minutę, poszukując zdobyczy. Trudno je czasem zauważyć, bo chowają się w szczelinach i zakamarkach skał. Poruszają się po dnie morskim w dowolnym kierunku za pomocą nóżek ambulakralnych. Każde ramię posiada dwa rzędy takich nóżek. Służą one również do rozpoznawania pokarmu i chwytania zdobyczy. Wiele gatunków rozgwiazd żywi się padliną, mułem dennym i detrytusem (detrytofagi). Większość tych zwierząt to drapieżcy. Niektóre, jak rozgwiazda grzebieniasta, są nocnymi myśliwymi. Polują na jeżowce i małże. Po wschodzie słońca zakopują się w piachu i czekają, aż zapadnie zmrok. Niektóre rozgwiazdy najchętniej polują na małże i ślimaki. Należy do nich rozgwiazda czerwona. Zwierzę przysysa się za pomocą nóżek ambulakralnych do muszli małża. Siła mięśni rozgwiazdy jest tak duża, że w końcu muszla zostaje uchylona. Rozgwiazda natychmiast to wykorzystuje. Wynicowuje przez otwór gębowy żołądek i wciska go do środka muszli małża. Wydzielone soki trawienne rozpuszczają ciało ofiary, które następnie zostaje wessane w strawionej postaci. Taki posiłek trwa około 10 godzin. Część rozgwiazd kruszy muszle ślimaków i małży, inne połykają całe zwierzę i wypluwają potem pustą muszlę. Inne gatunki, jak korona cierniowa, żywią się polipami koralowców. Zwierzę sunie powoli po koralowcach, działając na nie swoimi sokami trawiennymi. Po nadtrawianiu delikatnej tkanki polipów wsysa ją do środka. Niektóre rozgwiazdy są odporne na parzydełka ukwiałów, które stanowią ich zdobycz.