Rzeczpospolita Obojga Narodów

LAUDUM SEYMIKU LITEWSKIEGO Z DNIA VI MIESIĄCA II ANNO DOMINI MMXIV.

My, naród szlachecki Wielkiego Księstwa Litewskiego, zgromadzony na tym seymiku, pragnąc uporządkować kwestie związane z Reges Civitatis i Principes Urbs tak jak to zapisaliśmy w tym laudum.

Artykuł Pierwszy
Przeto miasta na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego należy odpowiednio podzielić i charakter odpowiedni nadać.

Artykuł Drugi
Reges Civitatis, czyli Miasta Królewskie przez niniejsze laudum rozumieć będziemy wszystkie miasta wojewódzkie oraz Miasto Królewskie Ryga w Księstwie Kurlandii.

Artykuł Trzeci
Principes Urbs, czyli Miasta Książęce przez niniejsze laudum rozumieć będziemy jako miasta leżące na terenach województw aktem nadania praw przez Księcia Kurlandii bądź Jego Królewski Majestat zatwierdzony.

Artykuł Czwarty
Miasta Królewskie zwolnione przeto będą z ogólnego podatku i jako libera civitas będą mogły funkcjonować. Wolność tę zarządza się poprzez zniesienie wszystkich regaliów królewskich prócz regalium kupieckiego, górniczego i menniczego. Wyjątek stanowić tutaj będzie Miasto Królewskie Ryga, gdzie utrzymane wciąż będzie regale ceł. By regalium królewskie ważne było na użytek miasta należy do Najjaśniejszego Majestatu list wystosować, by ongiś zatwierdził dla danego miasta i w postaci przywileju królewskiego wydał dla miasta.

Artykuł Piąty
Miasta Książęce zmniejszony ogólny podatek będą odprowadzać do Warszawy, a część która pozostawać będzie w skarbcu miejskim z zebranego podatku przeznaczon będzie dla najuboższych i w porozumieniu z diecezją wileńską budową szpitali się zajmie. Uwolniamy przeto Miasta Książęce od regale targu, regale młynnego oraz regale karczmy i bartne. Pozostałe pozostać w swej mocy muszą.

Artykuł Szósty
Laudum to wchodzi w życie, z chwilą jego jednogłośnego przyjęcia przez Seymik.

Aleksandra Zamoyska napisał(a):Reges Civitatis, czyli Miasta Królewskie przez niniejsze laudum rozumieć będziemy wszystkie miasta wojewódzkie oraz Miasto Królewskie Ryga w Księstwie Kurlandii.

Aleksandra Zamoyska napisał(a):Wolność tę zarządza się poprzez zniesienie wszystkich regaliów królewskich prócz regalium kupieckiego, górniczego i menniczego.

Aleksandra Zamoyska napisał(a):Uwolniamy przeto Miasta Książęce od regale targu, regale młynnego oraz regale karczmy i bartne. Pozostałe pozostać w swej mocy muszą.

Aleksandra Zamoyska napisał(a):Miasta Książęce zmniejszony ogólny podatek będą odprowadzać do Warszawy, a część która pozostawać będzie w skarbcu miejskim z zebranego podatku przeznaczon będzie dla najuboższych i w porozumieniu z diecezją wileńską budową szpitali się zajmie.

Mym skromnym zdaniem za dużo owych libera civitas. Obecnie w Wielkim Księstwie funkcjonuje, jeno jedno miasto- Wilno, reszta odnowy potrzebuje Żywię nadzieję, iż dzięki reformom Wielmożnej Księżnej, a także zaangażowaniu się Braci szlacheckiej z Litwy rozwiną się, miasta wojewódzkie i Ryga. Tem sposobem na Litwie posiadać same Reges Civitatis będziemy. Takoż tedy proponuję by status szlachetniejszy status posiadały Wilno i Ryga. Reszta to jest: Wornie, Troki, oraz Nowogródek Principes Urbs się zwały.

Z tego co mnie wiadomo regale zowie się wyłączność monarchy na daną dziedzinę gospodarki. Ostawiając JKM regalium kupieckie, pozbawiamy mieszczan możliwości handlu. Mniemam, iż dobrze zinterpretowałem zamysł Waćpanny, aczkolwiek wolałbym się mylić.

Pozostałe czyli jakie?
Podejrzewam, że wkradła się literówka w słowo "uwolniamy", chyba, że jest to staropolska odmiana.

Jakiej wysokości będzie ów podatek?

Aleksandra Zamoyska napisał(a):Tożto w tym zamyśle miasta wojewódzkie zwać się mają Miastami Królewskimi, bowiem w każdym województwie Król swe majątki posiadać będzie. Na nasze potrzeby wskazać możemy, że tylko Wilno i Ryga księgi notarialne będzie mieć i tam możliwość zakupu działek jest.

Aleksandra Zamoyska napisał(a):Bowiem w moim zamyśle, sam Król w swojej łaskawości będzie mógł nadawać przywilej handlowym poszczególnym miastom