Moduł I, Wykład II: Rynek i elementy. Mechanizm rynkowy.

Wątki nieprzypisane jeszcze do żadnych działów, czekające na uporządkowanie.

Moduł I, Wykład II: Rynek i elementy. Mechanizm rynkowy.

Postprzez Izabella Ossolińska » 25 lut 2012, 13:19

WYKŁAD II
"Rynek i jego elementy. Mechanizm rynkowy."

1. Słowniczek.
Cena - wartość towaru wyrażona w pieniądzu.
Popyt - pojęcie przedstawiające zależność między wielkością zapotrzebowania na dane dobro lub usługę, a jego ceną.
Wielkość popytu - ilość dobra lub usługi, jaką konsumenci chcą i mogą kupić w danym okresie po podanej cenie.
Podaż - pojęcie przedstawiające całkowitą zależność między wielkością oferowaną danego dobra lub usługi, a jego ceną.
Wielkość podaży - ilość dobra lub usługi, jaką producenci zamierzają sprzedać po danej cenie i danym okresie.
Towar - produkt pracy ludzkiej przeznaczony do sprzedaży.
Rynek - ogół uwarunkowań ekonomicznych, w których dochodzi do zawierania transakcji kupna - sprzedaży między sprzedawcami oferującymi towary a nabywcami.
Mechanizm rynkowy - proces wzajemnego oddziaływania na siebie elementów rynku: popytu, podaży i ceny w celu uzyskania równowagi rynkowej.
Cena równowagi rynkowej - cena, przy której ilość dobra dostarczanego przez producenta równa się ilości dobra nabywanego przez konsumenta.
Dobra substytucyjne - takie, które możemy zastąpić, gdyż zaspokajają tę samą potrzebę, np. masło - margaryna czy oliwa - olej rzepakowy.
Dobra komplementarne - takie, które się wzajemnie uzupełniają np. benzyna - samochód, bateria - latarka. Zakup jednego dobra powoduje konieczność zakupu dobra komplementarnego.
Przychody całkowite - wartość sprzedanych towarów w określonym czasie.

2. Elementy rynku.
Podstawowymi elementami rynku są: podaż, popyt i cena. Zależności przyczynowo-skutkowe zachodzące między tymi elementami nazywamy mechanizmem rynkowym.

POPYT -> RÓWNOWAGA RYNKOWA <- PODAŻ
      ||
      CENA

3. Wpływ ceny na popyt.
** Wzrost ceny danego dobra na rynku powoduje spadek wielkości popytu na to dobro, spadek ceny danego dobra powoduje natomiast wzrost wielkości popytu na to dobro, jeżeli inne warunki na rynku pozostaną bez zmian ** - zależność tę nazywamy prawem popytu. Wpływ na tę zależność mogą mieć następujące przyczyny:
a) Malejąca użyteczność krańcowa - w określonym czasie nabywcy danego dobra będą uzyskiwali coraz mniejsze zadowolenie (użyteczność) z każdego następnie kupowanego produktu, np. druga, trzecia kupiona kurtka da nam co raz mniejsze zadowolenie. Dodatkowy produkt tego typu kupimy np. pod warunkiem obniżenia ceny.
b) Efekt dochodowy - przy niższej cenie możemy kupić więcej dóbr i nie musimy rezygnować z innych, np. obniżenie ceny spodni spowoduje, że w danym miesiącu będziemy mogli kupić sobie i buty, i spodnie.
c) Efekt substytucji - nabywcy chętnie zastępują produkty droższe tańszymi. Np. jeżeli cena oliwy z oliwek obniży się, chętnie zastąpimy nią kupowany dotychczas olej rzepakowy.

4. Zmiany popytu.
Na wielkość zakupów wpływa nie tylko cena. Do pozacenowych czynników określających, ile danego produktu nabywcy zechcą kupić, należą miedzy innymi:
* Liczba nabywców na rynku - im więcej konsumentów, tym większy może być popyt na dany towar, np. zwiększa się liczba konsumentów w miejscowościach nadmorskich w czasie wakacji.
* Dochody konsumentów - jeżeli się zwiększą, to zwiększa się też popyt.
* Reklama - konsumenci zwiększają popyt na dobro, które są intensywnie reklamowane.
* Zmiany gustów i preferencji kupujących, np. kampania propagująca zdrową żywność zwiększa popyt na nią.
* Moda - konsumenci zwiększają zakupy tego, co jest aktualnie modne.
* Zmiany cen dóbr substytucyjnych, np. wzrost cen napojów gazowanych może spowodować, że konsumenci będą kupowali mniej napojów, a więc soków.
* Zmiany cen dóbr komplementarnych, np. wzrost cen benzyny może spowodować spadek popytu na samochody wykorzystujące benzynę, a wzrost na samochody na olej napędowy lub gaz.

5. Wpływ ceny na podaż.
** Wzrost ceny powoduje wzrost wielkości podaży, natomiast w miarę spadku ceny wielkość podaży maleje, jeżeli inne warunki na rynku pozostają niezmienne. ** - zależność tę nazywamy prawem podaży. Wysokość ceny może być zachętą lub może zniechęcać do produkcji i sprzedaży określonych warunków. W gospodarce, w której działa mechanizm rynkowy, wzrost cen najczęściej jest spowodowany wzrostem popytu. Wzrost ten jest sygnałem dla sprzedających, iż danego produktu jest niewystarczająca ilość na rynku i że warto go produkować. I odwrotnie: spadek ceny informuje oferujących dobra i usługi, że danego produktu jest być może za dużo w stosunku do potrzeb, w takim wypadku opłacalność produkowania danego dobra maleje.

6. Zmiany podaży.
Podaż może wzrosnąć lub zmaleć niezależnie od zmiany ceny danego produkty. Do pozacenowych czynników określających wielkość podaży należą:
* Ceny zasobów - np. wzrost cen surowców zwiększy koszty produkcji i wpłynie na zmniejszenie podaży.
* Technika produkcji - zwiększa wydajność, umożliwia zatem osiągnięcie danej produkcji przy mniejszym zużyciu zasobów, a tym samym obniżenie kosztów.
* Podatki - są elementem kosztów, ich wzrost lub spadek przyczynia się do zmniejszenia lub zwiększenia podaży.
* Ceny innych dóbr, np. spadek cen napojów gazowanych może skłonić producentów do zwiększenia produkcji i sprzedaży soków po każdej możliwej (opłacalnej) cenie.
* Oczekiwania dotyczące przyszłych cen - mogą doprowadzić do spadku podaży, gdy producenci wstrzymują się od bieżącego zaopatrywania rynku oczekują na wzrost cen.
* Liczba producentów - zwiększenie liczby producentów doprowadzi do zwiększenia podaży.

7. Wzajemne oddziaływania popytu i podaży.
Producenci, sprzedawcy wpływają na decyzje podejmowane przez nabywców (konsumentów) między innymi przez:
a) reklamę,
b) obniżenie cen,
c) targi, wystawy,
d) upominki i konkursy.

Nabywcy prezentują swoje oczekiwania sprzedawcom. Produkuje się to, czego oczekują konsumenci.

8. Równowaga rynkowa.
Elementy rynku: cena, popyt i podaż tak na siebie wzajemnie oddziaływują, aby została osiągnięta równowaga rynkowa, to znaczy wielkość popytu równała się wielkości podaży. Wówczas przy danej cenie producenci będą mogli sprzedać wszystkie swoje towary, a nabywców będzie stać na ich zakup.
Jeżeli nie są spełnione te warunki, na rynku występuje nierównowaga. Gdy wielkość podaży przewyższa wielkość popytu przy danym poziome cen, występuje nadwyżka rynkowa, towarów jest więcej niż chętnych do zakupu. Z niedoborem na rynku mamy do czynienia wówczas, gdy przy danym poziomie cen wielkość popytu przewyższa wielkość podaży, nabywcy nie zaspokoją swoich potrzeb, gdyż brakuje towaru. Cena równowagi rynkowej eliminuje niedobór oraz nadwyżkę na rynku.

SCHEMAT MECHANIZMU RYNKOWEGO
Popyt > podaż -> cena wzrasta -> zwiększa się podaż (wyższa cena zachęci wytwórców do zwiększenia dostaw) -> popyt spada (nabywcy zaczną kupować tańsze substytuty lub zrezygnują z zakupu) -> popyt zrówna się z podażą.

Na podstawie
Pracy Magisterskiej z katedry Gospodarki KAT
studentki Izabelli Ossolińskiej
pt: "Wpływ popytu i podaży na gospodarkę."
gdy promotorem był dr hab. Artur Czartoryski
(-) dr inż. Izabella Ossolińska baronessa h. Korwin - Czartoryska

Obrazek



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 83
Dołączył(a): 15 lut 2012, 21:11
Lokalizacja: Warszawa
Medale: 1
Order Zasługi RON VI (1)
Wykształcenie: wyższe

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Do uporządkowania

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

cron