Dział III: Wykład III: Klasycyzm

b. Katedra Architektury

Dział III: Wykład III: Klasycyzm

Postprzez Michał apo Zep » 28 cze 2012, 19:35

Klasycyzm

Czasy, na które przypadł klasycyzm, a więc od końca wieku XVIII, do początków wieku XIX, nie były wcale spokojniejsze od tych, na które przypadł barok. Wiemy z historii, że zachodzi w tym czasie wiele przemian społecznych i politycznych, znacząco zmienia się mapa Europy i Świata, pojawiają się nowe prądy filozoficzne. To wszystko wymaga utworzenia się odpowiednich prądów w sztuce, które będą do tego pasowały, które będą zwierciadłem swoich czasów. I jak barok stawiał na uczucia, emocje, wierzenia, tak klasycyzm pokłada ufność w potędze rozumu, zmysłów i doświadczeń. Cóż zatem mogłoby pasować lepiej niż Antyczne wzorce i formy?
Klasycyzm, dlatego że powrócono do form klasycznych, przyjmując je za wzór, bez większych poprawek, często ślepo podążając za dokonaniami greków i rzymian. W myśl dzisiejszego rozumienia praw autorskich, można nazwać to plagiatem. Klasycyzm bowiem kopiował to co zrodził antyk, nie wnosząc w zasadzie nic nowego do sztuki. Pasowało to jednak idealnie do tamtejszych czasów. Zdano bowiem się na siłę ludzkiego rozumu, zaczęto podążać za myślami filozofów grackich i rozwijać na ich podstawie nowe prądy. Nie do końca jednak, był tak, że architekci klasycystyczni pracowali na zasadzie "Kopiuj / Wklej". Czerpali oczywiście z dokonań poprzednich epok, w dziedzinie np.: urbanistyki, czy rozwiązań konstrukcyjnych, jednakże w dużej mierze, fora i bryła budynku odpowiadała wzorcom antycznym.
Ważnym wydarzeniem, które niewątpliwie wpłynęło na pójście architektury i sztuki w tym właśnie kierunku, miało odkrycie w 1748 roku ruin Starożytnego Rzymskiego Miasta - Pompejów, niedaleko Neapolu, a także wykopaliska w Tivoli i na Palatynie. To właśnie wtedy wyodrębniła się archeologia i historia sztuki. W tamtym także czasie narodziło się muzealnictwo - odkrycia archeologiczne dostarczały coraz to nowych skarbów kultury antycznej, które miały po kilka tysięcy lat, uznano zapewne że nie powinny one leżeć w skrzyniach, tylko być natchnieniem dla ludzi, stąd pewnie idea budowy "Świątyń Historii".
Z wymieszania wiedzy i dokonań współczesnych sobie oraz formy antycznej powstał nowy kierunek - klasycyzm. Dużą popularnością cieszyły się wówczas budynki użyteczności publicznej: muzea (dopiero powstałe, wzbudzały zainteresowanie, musiały być praktyczne), biblioteki (zaczęły się cieszyć popularnością, co raz więcej ludzi pragnęło zgłębiać wiedzę - z bibliotek zaczęli korzystać zatem mieszczanie, a nie jak dotąd ubrani w wory pokutne zakonnicy, przepisujący opasłe tomiszcze), teatry (od renesansu zaczęły one rozkwitać, a więc w czasach rozkwitu kultury, zaczęły wzbudzać co raz większe zainteresowanie), szkoły (edukacja zaczęła się liczyć, co raz to więcej ludzi pragnęło się kształcić, po upadku Kolegium Jezuitów, zaczęły wyrastać szkoły, które przed uniwersytetami, dawały początkową i gruntowną wiedzę o świecie), banki (regularne banki wypierały powoli lichwiarzy, dawały większą pewność i bezpieczeństwo), szpitale (rozwój kultury i sztuki pociągał za sobą rozwój nauki, starano się leczyć dotychczas śmiertelne choroby), czy też więzienia (z powodu licznych rewolucji, zamieszek, przewrotów i innych wydarzeń, potrzeba było miejsca dla rosnącej liczby więźniów politycznych- wrogów lepszego i słuszniejszego ustroju [ironia])
Wielki wkład w rozwój architektury użytkowej miały przemiany społeczne. W Polsce było to np.: utworzenie w 1773 r. KEN (Komisji Edukacji Narodowej), której zadaniem bytu unormowanie problemów edukacji po kasacji zakonu jezuitów i Kolegiów jezuickich, które do tej pory zajmowały się sferą nauczania. Dużą rolę w rozwoju szkół odegrała Szkoła Rycerska założona w 1765 roku, która nauczała wartości patriotycznych i moralnych, ale także przekazywała dostępną wówczas wiedzę o świecie. Także i teatr był ważnym czynnikiem wpływającym na rozwój w Polsce. W 1765 roku otwarto w Warszawie pierwszy publiczny teatr, do którego mógł wejść każdy, chłop, mieszczanin, czy szlachcic - bez znaczenia. Dało to społeczności Warszawy szansę otwarcia się na kulturę. Popularną jest wówczas forma dramatyczna - komedia.
Klasycyzm był dostosowany do prądów w filozofii i literaturze, zakładających wyższość rozumu i doświadczenia nad odczuciami. Pokładano wówczas wielkie nadzieje w ludzkim umyśle, do czego przyczyniły się nowe wynalazki i odkrycia - działało to jak z dzieckiem, które jak zacznie jeść czekoladę, to utwierdzi się w przekonaniu że jest ona najpyszniejsza na świecie i należy jeść tylko ją. Do czasu, gdy trzeba będzie pójść do dentysty i naprawiać zęby. Stąd następna epoka skłania się ku uczuciom, duszy i wierze.
(-) Michał apo Zep
Książę Surmenii



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 902
Dołączył(a): 25 gru 2011, 05:22
Lokalizacja: Warszawa
Medale: 3
Order Virtuti Militari II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury I (1) Medal Bene Merentibus (1) (1)
Wykształcenie: wyższe

Re: Dział III: Wykład III: Klasycyzm

Postprzez Michał apo Zep » 28 cze 2012, 19:45

Wykład dodatkowy:
"Przykłady budowli klasycystycznych"

Klasycyzm pozostawił po sobie olbrzymią spuściznę w postaci licznych budowli, których zastosowanie było podobne często do antycznego:

Kościół św. Marii Magdaleny we Paryżu wygląda niczym grecka świątynia ku czci Ateny Partenos (stąd nazwa Partenon), z tym że pierwowzór wykonano w porządku doryckim, a Francuska wersja prezentuje porządek koryncki. Budynek jest o tyle ciekawy, że ma niezwykle interesującą historię. Budowano go między 1764 a 1848 rokiem. W tym okresie władza przechodziła z rąk do rąk w dość burzliwy sposób. I tak kamień węgielny pod budowę położył Ludwik XV, podczas rewolucji francuskiej kościół miał być siedzibą Konwentu Narodowego, Napoleon Bonaparte zamierzał uczynić go świątynią ku chwale swojej armii, Ludwik XVIII poświęcić pamięci zgilotynowanych Ludwika XVI i Marii Antoniny, a Ludwik Filip I, przebudować na dworzec. Budowla pamięta więc liczne zawirowania i odzwierciedla czasy, w których powstawała. Ostatecznie jest to ogromny kościół - wierna kopia greckiej świątyni - otoczony 20- metrowymi korynckimi kolumnami. Świątynia łączy ze sobą wątki polskie. Mianowicie to tutaj w 1856 roku wystawiono trumnę z ciałem Adama Mickiewicza, po sprowadzeniu jej z Konstantynopola, a także odprawiono mszę żałobną po śmierci Fryderyka Chopina.
Obrazek
Blisko 51- metrowy Łuk Triumfalny w Paryżu wznosi się dumnie na placu de Gaulle dla uczczenia dokonań Napoleona Bonaparte i jego armii. Poleceni budowy wydał sam cesarz w 1806 roku, a ukończono ją około 1836 roku. Architekt - Jean Chalgrin - wzorował się na rzymskim odpowiedniku - Łuku Tytusa. Fryz obiegający paryski Arc de Trimphe, przedstawia wymarsz i powrót w chwale armii francuskiej. Na łuku wyryto nazwiska 386 oficerów napoleońskich, w tym siedmiu Polaków. Na pamiątkę francuski zwycięstw wykutą są też nazwy czterech polskich miast. W krypcie umieszczono Grób Nieznanego Żołnierza oraz niewielkie muzeum. Z tarasu można podziwiać piękną panoramę miasta.
Obrazek
Brama Brandenburska w Berlinie wzniesiona w latach 1788-1791 ku czci Fryderyka II Wielkiego Pruskiego na rozkaz Fryderyka Wilhelma II jest wizytówką Berlina i Niemiec. Projektantem tej monumentalnej budowli jest Carl Gotthard Langhans, który wzorując się na Propylejach przed Akropolis w Atenach, zbudował szeroką na 65,5m, złożoną z sześciu poprzecznych ścian zwieńczonych po obu stronach dorycką kolumną z żłobkowaniem jońskim na bazie o średnicy 1,73m, Brandenburger Tor. Na attyce, ozdobionej reliefami przedstawiającymi sceny mitologiczne w 1793 r. umieszczono 5-metrowej wysokości kwadrygę z brązu - dzieło Johana Gotfierda Schadowa. Rydwanem z czterema końmi powozi bogini Wiktoria (pierwotnie Nike). Kolumnady po obu stronach bramy dodano dopiero w 1868 r. W niszach stoją posągi Marsa chowającego miecz i bogini Minerwy, również wykonane przez Schadowa.
Obrazek
Pałac na Wodzie w Łazienkach powstał na zamówienie Stanisława Augusta Poniatowskiego jako letnia rezydencja Króla Rzeczpospolitej. Zaprojektował go główny królewski architekt Dominik Merlini wspólnie z Janem Chrystianem Kamsetzerem, przyjmując wszystkie założenia sztuki klasycystycznej: szlachetność, proporcjonalność, umiarkowanie i ład. Między 1775, a 1788 rokiem powstał na sztucznej wyspie połączonej dwoma mostami z ogrodem w stylu francuskim, pałac, będący dziś jedną w wizytówek Warszawy.
Obrazek
Monumentalny gmach National Gallery w Londynie (Galeria Narodowa) dominuje nad północną częścią Trafalgar Square. Ogromny neoklasycystyczny budynek powstawał w wielu etapach od 1831 aż do 1991 roku, gdy ukończono budowę lewego skrzydła. w bryle gmachu zwraca uwagę okazały portyk i kopuła zwieńczona latarnią. W planach jest budowa kolejnych elementów kompleksu.
Obrazek
Pałac Belweder w Warszawie został zakupiony w 1818 roku przez rząd Królestwa Polskiego, był rezydencją wodza wojsk polskich - księcia Konstantego (brata cara Aleksandra I), po wybuchu powstania listopadowego (1830 r.) należał do carów, w latach 1914-1918 mieszkał w nim niemiecki gubernator Hans von Beseler. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, zamieszkiwał go Józef Piłsudski, a później Prezydenci II RP. Po II Wojnie Światowej umieszczono tam instytucje państwowe PRL, a obecnie pełni on funkcję reprezentacyjnej siedziby dla gości RP. Belweder, został zbudowany przez Krzysztofa Zygmunta Paca w stylu barokowym, a następnie przebudowany na klasycystyczny przez Jakuba Kubickiego. Na froncie budynku znajduje się portyk z kolumnami jońskimi, biegnącymi przez obie kondygnacje. Całość wieńczy fronton. Na dachu budynku znajduje się taras widokowy - belweder, skąd nazwa dla pałacu (wł. bel vedere - piękny widok).
Obrazek
W latach 1793-1865 została wzniesiona siedziba Kongresu w Waszyngtonie - Kapitol (od wzgórza w Rzymie, gdzie mieściły się świątynie najważniejszych bogów). Budowla składa się z dwóch skrzydeł połączonych w centralnej części rotundą, która jest zwieńczona kopułą z posągiem Columbii - poetyckiego wyobrażenia Ameryki, na szczycie. Projektantem tego budynku jest William Horton.
Obrazek

Polecam do samodzielnego zapoznania:

Kościół św. Aleksandra w Warszawie
Kościół św. Genowefy w Paryżu
British Museum w Londynie
(-) Michał apo Zep
Książę Surmenii



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 902
Dołączył(a): 25 gru 2011, 05:22
Lokalizacja: Warszawa
Medale: 3
Order Virtuti Militari II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury I (1) Medal Bene Merentibus (1) (1)
Wykształcenie: wyższe


kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do b. Katedra Architektury

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość

cron