Dział I: Wykład II: architektura klasyczna: cz. I

b. Katedra Architektury

Dział I: Wykład II: architektura klasyczna: cz. I

Postprzez Michał apo Zep » 24 lut 2012, 00:44

cz. I - Starozytna Grecja

W Starożytnej Grecji dynamicznie rozwijała się architektura. Grecy budowali wielkie i okazałe domy, w których znajdowała się salal reprezentacyjna, wokół której rozmieszczone były poostałe pomieszczenia. Czasami nawet projektowano dziedzińce.
Wspanialsze od domów były jednak świątynie poświęcone przeróżnym Greckim bóstwom. Budowano je na planie prostokąta lub koła, z kamienia. Z przodu, tj. na fasadzie umieszczano kolumny, które tworzyły tzw. portyk. W większych świątyniach rzędy oklumn otaczały całą budowlę. Całość wieńczł dekoracyjny fryz, czyli dekoracyjny pas poziomy, umieszczony w górnej części ściany, pokryty malowidłami lub płaskorzeźbami. Świątynie pokryte były dwuspadowymi dachami, dzięki czemu z przodu i z tyłu tworzyły się trójkątne frontony, pokryte rzeźbami. We wnętrzy znajdował się pomnik bóstwa, któremu świątynia została poświęcona.

Obrazek

Innym przykładem pomysłowości greckich architektów są budynki uzyteczności publicznej. Były one bardzo ważne, ze względu na administrację greckich polis, czyli miast-państw. Człowiek współczesny na myśl o mieście wyobraża sobie hotele, sklepy, biura, urzędy, osiedla, natomiast greckie polis były w gruncie rzeczy tylko centrami, w których znajdował się plac główny, wokół którego rozmieszczono sale zebrań, świątynie, galerie sztuki, etc. Całość otoczona była murem obronnym. W późniejszych czasach wokół takiego centrum zaczęły się piętrzyć domostwa, jednakże z początku ludzie mieszkali w niewielkim oddaleniu od polis na swoich gospodarstwach, gdzie zajmowali się uprawą ziemi lub (Ci bogatsi) tylko ją nadzorowali. Dodatkowo Grecy budowali to z czego słyną do dziś, a mianowicie teatry, oraz stadiony. Te pierwsze tworzone były najczęściej w naturalnie sprzyjającym krajobrazie, tj, najczęściej na jakimś zboczu góry. Składały się one zasadniczo z trzech części: theatronu- półkolistej widowni, orchestry – miejsca dla chóru, oraz skene, tj. budynku garderoby, który łużył jako część inscenizacji. Aktorzy występowali na specjalnym pomoście – proskenionie. To co ważne w takiej budowli, to fantastyczna akustyka, albowiem dżwięki dochodzące ze sceny, były dobrze słyszalne w każdym zakątku teatru. Jeśli chodzi natomiast o stadiony to budowano je by organizować olimpiady. Miały one kształt elipsy, były dość pokaźnych rozmiarów, gdyż zawierały tor do wyścigów rydwanów. Stadiony w niezmienionej formie przejęli później Rzymianie.

Obrazek

Co do historii architektury i sztuki Greckiej, to podzielić ją można na pewne okresy i towarzyszące im style:

I. Okres Minojski (3000-1400 r.p.n.e.) - nazwany od imienia Minosa- mitycznego władcy Krety. Wykopaliska z tego okresu świadczą o wysokiej kulturze i poziomie życia ówczesnych ludzi. Wielopiętrowe pałace nie tylko wzbuzały podziw ze względu na swój wygląd, ale także z powodu swojego wyposażenia. Posiadały bowiem one systemy kanalizacyjne, oraz ogrzewanie. Przykładem takiej budowli mogą być chociażby ruiny pałacu w Knossos. Występują tam niespotykane nigdzie indziej kolumny, o płaskim trzonie (tj. bez żłobień) z okrągła głowicą ustawione na delikatnej podstawie, także okrągłej. Ta kultura zaczęła z niewyjaśnionych przyczyn chylić się ku upadkowi około XV w. p.n.e.
II. Okres Mykeński (1600- 1100 r.p.n.e.) - kojarzyć powinniśmy go przede wszystkim z Achajami, którzy poniekąd przczynili się do wymarcia kultury minojskiej i powstania kultury mykeńskiej, której nazwa pochodzi od miasta Mykeny, które obwarowane było potężnymi murami. Nie wiemy o tym okresie zbyt wiele, jednakże w sztuce sposoby wzornictwa przejęto po cześci od Kreteńczyków.

Wyróżnić możemy także trzy zasadnicze stylew architekturze i sztuce, któr najłatwiej odróżnić po kolumnach, jednakże nie tylko tam występują między nimi różnice:
1) porządek dorycki – najbardziej surowy i ciężki spośród stylów greckich, charakteryzował się stosunkowo niskimi kolumnami w porównaniu z pozostałymi porządkami i jednocześnie dość grubymi. Nie występowała tutaj baza, czyli podstawa kolumny, natomiast kapitel był prostą bryłą – walcem, który od pewnego momentu zweżał się ku trzonowi kolumny. Kolejną charakterystyczną rzeczą jest budowa fryzu- składa się z naprzemiennych tryglifw (potrójnych żłobkowań) i metop (pół z płaskorzeźbioną dekoracją).
Obrazek
2) Porządek joński – nieco bardziej smukły i dekoracyjny od doryckiego, kolumny stają się wyższe i cieńsze, oraz podparte zostają na bazie. Zmienia się również głowica kolumny- proste geometria zostaje zastąpiona eleganckimi ślimacznicami (wolutami). Fryzy są ciągłe, gładkie lub pokryte płaskorzeźbą.
Obrazek
3) Porządek koryncki – szczyt finezji greckich architektów. Ostatni porządek, który charakteryzował się największą smukłością i zdobnictwem. Głowica kolumny zostaje ozdobiona motywm stylizowanych liści akantu. Niektórzy uważają porządek koryncki za odmianę jońskiego.
Obrazek

Ciekawą odmianą kolumn, będącą zjawiskiem oryginalnym, jest kariatyda, czyli kolumna zbudowana na kształt kobiety. Spotkać to możemy np.: w Erchejtonie, świątyni bogini Ateny, zbudowanej w stylu jońskim w latach 421-405 p.n.e.
Obrazek

Podsumowując, architektura grecka wywarła olbrzymi wpływ na późniejszym budownictwie, dzięki swojej estetyce i poczuciu piękna, mówi się że „Grecy podbili Rzym, mimo że to Rzym podbił Grecję”. Prawda jest taka że nie tylko Rzym, ale i cały świat, nawet ten wspólczesny. Cokolwiek nie zostało później wymyślone, to źródeł i/lub podobieństw można się doszukiwać w architekturze Greckiej. Zapamiętać przede wszystkim należy charakter greckich budowli, tj. charakter użytkowy, a więc, świątynie, place, pałace, teatry, stadiony... Warto również wiedzieć czym się różnią style dorycki, joński i koryncki,
(-) Michał apo Zep
Książę Surmenii



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 902
Dołączył(a): 25 gru 2011, 05:22
Lokalizacja: Warszawa
Medale: 3
Order Virtuti Militari II (1) Krzyż Zasługi dla Kultury I (1) Medal Bene Merentibus (1) (1)
Wykształcenie: wyższe

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do b. Katedra Architektury

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość