Strona 1 z 1

Projekt ustawy.

PostNapisane: 05 lut 2014, 22:52
przez Albert Karol Medycejski
W. Panie Marszałku!

Nie wiem czy miejsce ku temu stosowne, ale by debaty nad traktatem uznaniowym nie przerywać, projekt konstytucji składam.

KONSTYTVCYJA SEYMOWA Z DNIA V MIESIĄCA II ANNO DOMINI MMXIV O ZIEMIAŃSTWIE MÓWIĄCA


My, Rady Koronne y Litewskie oraz stany Oboyga Narodów, postanawiamy y na wsze czasy pro publico bono zachować pragniemy niniejszą konstytucyję o ziemiaństwie mówiącą.

Art.1
Każdy nowoprzybyły do Rzplitej, mieszczaninem zwać się będzie. Nadana mu być winna, jeśli będzie to jego wolą działka miejska, stosownie do miejsca jego zamieszkania. Coby Ojczyźnie mógł się przysłużyć.

Art.2
Jeśliby mieszczanin ów zdobyłby przychylność Braci szlacheckiej, a także wykazał się aktywnością niemałą, przez Najjaśniejszy Majestat nobilitowanym być może.

Art. 3
Każden szlachcic w Ojczyźnie naszej równym reszcie Braci zwać się będzie. Przeto każdemu nowo mianowanemu majętność przysługuje. Majętność owa winna stanowić wieś jedną na folwarku obsadzoną, a znajdować się w okolicy do prowincyj, w której tenże szlachcic zamieszkuje.

Art. 4
Każdemu szlachcicowi prawo do wynagrodzenia za trud i ciężką pracę, jaką włożył w zebranie płodów rolnych, przysługuje. Wynagrodzenie przez Skarb Państwa winno być wypłacane. Jeśliby ziemianin przez miesiąc cały pieniędzy od Skarbu raczyć nie odebrał, tedy owe pieniądze do skarbca zwrócone zostaną.

Art.5
Szlachcic za zmarłego winien być uznany, gdy znaków życia przez miesiące dwa nie daje, alibo jeśli akt zgonu wystawion przezeń będzie. Majętność owego szlachcica, coby na zmarnowanie nie poszła dziedzicowi przysługuje, to jest osobie, wspomnianej przez tegoż szlachcica w testamencie, bądź najbliższemu jego krewnemu. Jeśliby takowy się nie znalazł majętność cała do Skarbu Państwa zwrócona być powinna.

Art.6
Konstytucję tę Seym Walny wpierw uchwali, a pieczęć królewska mocy jej nada.

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 13:09
przez Hieronim Sieniawski
Mości Marszałku, Szlachto sejmująca.

Przebywając akurat w Warszawie i słysząc o problemach posłów ze stworzeniem konstytucji o naszej Akademii postanowiłem wspomóc brać szlachecką tym oto aktem, który na ręce Marszałka składam:



KONSTYTVCYJA SEYMOWA Z DNIA .... MIESIĄCA .... ANNO DOMINI .... O UNIWERSYTECIE KRAKOWSKIM



My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów, mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:

I.
Dla umacniania chwały Rzeczypospolitej, której jej wykształceni synowie i córki przysparzają niniejszą Konstytucję o odnowieniu i organizacji Uniwersytetu Krakowskiego Seym stanowi.

II.
Uniwersytet Krakowski jest spadkobiercą i sukcesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego, który przez wiele lat pod nazwą tą służył narodom Korony i Litwy.

III.
Akademii w Krakowie posiada wyłączne prawo nadania tytułów, które potwierdzeniem będą posiadanej przez żaków wiedzy oraz dowodem ukończenia nauki.

IV.
1. Włodarzem Uniwersytetu Rektor jest, a prawo jego wyboru posiada Senat spośród swoich członków. Senat zaś to gremium zacne z dziekanów wydziałów wszystkich się składające.
2. Magnificencja wraz z Senatem dyscyplinować mogą krnąbrnych scholarów i mistrzów.

V.
Akademia pod królewską protekcją się znajduje i posiada autonomię wewnętrzną posiada, a na jej terenie święte prawo azylu obowiązuje, więc zabrania się mistrzom, scholarom oraz gościom broni posiadania.

VI.
Żakiem zostać może bez skrępowania każdy szlachcic z Litwy i Korony, duchowny oraz mieszczanin. Etranżer, by nauki podjąć musi zgodę Rektora uzyskać na przyjęcie.

VII.
Opłaty żaków za studiowanie Rektor ustala. Magnificencja może wybitnemu studentowi lub biedy zaznającemu scholarowi przyznać stypendium.

VIII.
Uniwersytet prawo posiada do dysponowania majątkiem i gruntami własnymi. Akademię wspomagać będzie także Skarb królewski.

IX.
Uposażenie rektorskie jako osoby najgodniejszej na Akademii całej wynosić będzie XXX denarów. Dziekanom wydziałów jako uczonym wielkiej klasy i Senatu członków ustala się zapłatę w wysokości XXX DPL. Mistrzowie mają prawo do honorarium XXX denarów polskich.

X.
Sprawy przez Seym nieuregulowane mają zostać określone w Statucie Uniwersytetu Krakowskiego, który mocą władzy rektorskiej promulgowany będzie.

XI.
Pierwszego Rektora Najjaśniejszy Majestat w łaskawości swej wybierze oraz powoła, by mistrz ten organizacji nauk przemożnych perły podjął się zadania.

XII.
Konstytucję tę Seym Walny wpierw uchwali, a pieczęć królewska mocy jej nada.

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 13:25
przez Sebastian von Tauer
Cieszę się, że chce pan brać aktywny udział w życiu Rzeczypospolitej, acz szlachta jeno może na sejmie się wypowiadać, więc dobrze że w kancelarii projekt pan umieścił.

Konstytucja ciekawa, poczekamy, może i syn mój swej konstytucji projekt przedstawi na sejmie. Przedstawię wtedy ten projekt szlachcie na sejmie i w głosowaniu i konstytucję tę przyjmiemy, która głosów więcej uzyska.

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 13:30
przez Hieronim Sieniawski
Wasza Miłość, gwoli uzupełnienia chciałbym dodać, iż konstytucja ma regulować sprawy najważniejsze, a Statut Akademii miałby szerzej określać i rozwijać wiele aspektów w ustawie zarysowanych. W mej opinii Uniwersytet na wzór organizmu żywego ciągle się rozwija oraz zmienia, więc sztywne skodyfikowanie kwestii statutowych przez Seym nie byłoby korzystne. Natomiast akt promulgowany przez Rektora może zmienionym zostać przez niego, co rozwiązaniem bardziej elastycznym jest.

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 14:27
przez Sebastian von Tauer
Dobrze by było zatem dodać punkt III: Uniwersytet sam statut własny sobie ustanowi. (lub o podobnym brzmieniu), a reszcie zmienić numerację. ;)

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 14:35
przez Hieronim Sieniawski
Najjaśniejszy Panie, punkt dziesiąty z kolei w konstytucji stanowi o Statucie Uniwersytetu Krakowskiego ustanowionym przez Magnificencję Rektora (Sprawy przez Seym nieuregulowane mają zostać określone w Statucie Uniwersytetu Krakowskiego, który przez Rektora promulgowany ma zostać)

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 15:02
przez Sebastian von Tauer
Przepraszam, zmyliła mnie pańska powyższa wypowiedź:
Wasza Miłość, gwoli uzupełnienia chciałbym dodać, iż konstytucja ma regulować sprawy najważniejsze, a Statut Akademii miałby szerzej określać i rozwijać wiele aspektów w ustawie zarysowanych.
;)

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 19:34
przez Stanisław von Tauer
WKM i ojcze, panie Sieniawski.
Nie będę pisał własnego projektu konstytucji. Sejm będzie głosował za wersją pana Sieniawskiego, i za moją wersją, nie odłączną, tylko wersją z poprawką.
Po pierwsze: nie widzę sensu i potrzeby zmieniania UJ na Akademię Krakowską, szczególnie że to jedno i to samo.
Chciałbym też dodać oddzielny "werset", mówiący o majętnościach UJ:

Majętności Uniwersytetu nie są bezpośrednią własnością rektora, któremu zabronione jest tytułowanie się panem tychże ziem


Oraz:

Chętni na studentów zgłaszać się mogą do nauki dopiero po wystawieniu stosownej oferty edukacyjnej UJ, podpisanej przez rektora. Kandydaci na profesorów zaś, już po otworzeniu Uniwersytetu zgłaszać się mogą.


Chciałbym też dopisać co nieco do punktu XI

I tak samo jak rektor został wybrany, tak samo może zostać zdjęty ze swego stanowiska.


I jeszcze kolejny punkt który mógłby być dodany:
Jeśliby profesor wyznaczał się sumiennością w wykonywaniu obowiązków, włodarz Uniwersytetu ma prawo nadać mu wyższy tytuł, np. dziekana.


Tak więc konstytucja z poprawką wyglądałaby tak:




KONSTYTVCYJA SEYMOWA Z DNIA .... MIESIĄCA .... ANNO DOMINI .... O UNIWERSYTECIE KRAKOWSKIM



My, Rady Koronne i Litewskie oraz stany oboyga narodów, mając na uwadze dobro całej Ojczyzny naszej, a także dać wyraz woli naszej, postanawiamy, co następuje:


I.
Dla umacniania chwały Rzeczypospolitej, której jej wykształceni synowie i córki przysparzają niniejszą Konstytucję o odnowieniu i reorganizacji Uniwersytetu Jagielońskiego Seym stanowi.


II.
Akademii w Krakowie posiada wyłączne prawo nadania tytułów, które potwierdzeniem będą posiadanej przez żaków wiedzy oraz dowodem ukończenia nauki.

III.
1. Włodarzem Uniwersytetu Rektor jest, a prawo jego wyboru posiada Senat spośród swoich członków.
2. Magnificencja wraz z Senatem dyscyplinować mogą krnąbrnych scholarów i mistrzów.
3. Jeśliby profesor wyznaczał się sumiennością w wykonywaniu obowiązków, włodarz Uniwersytetu ma prawo nadać mu wyższy tytuł, np. dziekana.

IV.
Majętności Uniwersytetu nie są bezpośrednią własnością rektora, któremu zabronione jest tytułowanie się panem tychże ziem

V.
Akademia pod królewską protekcją się znajduje i posiada autonomię wewnętrzną posiada, a na jej terenie święte prawo azylu obowiązuje, więc zabrania się mistrzom, scholarom oraz gościom broni posiadania.

VI.
Chętni na studentów zgłaszać się mogą do nauki dopiero po wystawieniu stosownej oferty edukacyjnej UJ, podpisanej przez rektora. Kandydaci na profesorów zaś, już po otworzeniu Uniwersytetu zgłaszać się mogą.

VII.
Żakiem zostać może bez skrępowania każdy szlachcic z Litwy i Korony, duchowny oraz mieszczanin. Etranżer, by nauki podjąć musi zgodę Rektora uzyskać na przyjęcie.

VIII.
Opłaty żaków za studiowanie Rektor ustala. Magnificencja może wybitnemu studentowi lub biedy zaznającemu scholarowi przyznać stypendium.

IX.
Uniwersytet prawo posiada do dysponowania majątkiem i gruntami własnymi. Akademię wspomagać będzie także Skarb królewski.

X.
Uposażenie rektorskie jako osoby najgodniejszej na Akademii całej wynosić będzie XXX denarów. Dziekanom wydziałów jako uczonym wielkiej klasy i Senatu członków ustala się zapłatę w wysokości XXX DPL. Mistrzowie mają prawo do honorarium XXX denarów polskich.

XI.
Sprawy przez Seym nieuregulowane mają zostać określone w Statucie Uniwersytetu Krakowskiego, który mocą władzy rektorskiej promulgowany będzie.

XII.
1.
Pierwszego Rektora Najjaśniejszy Majestat w łaskawości swej wybierze oraz powoła, by mistrz ten organizacji nauk przemożnych perły podjął się zadania.
2.
I tak samo jak rektor został wybrany, tak samo może zostać zdjęty ze swego stanowiska.


.
Konstytucję tę Seym Walny wpierw uchwali, a pieczęć królewska mocy jej nada.

Re: Projekt ustawy.

PostNapisane: 27 sty 2016, 20:06
przez Hieronim Sieniawski
Mości Państwo.

Pozwolę sobie odnieść się do poprawek Waćpana Aksaka.

Ad 1. Rzplita w swym klimacie nawiązuje do lat 1569-1700 (wg PORADNIKA), a realnie nazwa została zmieniona na obecnie funkcjonującą przez władze austro-węgierskie dopiero w poł. XIX wieku. W XVI, XVII stuleciach mamy do czynienia z Uniwersytetem/Akademią Krakowską, gdzie scholarami są Mikołaj Kopernik czy Jan Kochanowski (więc elita najwyższej klasy). Warto nawiązać do tej tradycji, szczególnie, że moja propozycja organizacji uczelni będzie odwoływała się do struktury właśnie z tamtych czasów.

Majętności Uniwersytetu nie są bezpośrednią własnością rektora, któremu zabronione jest tytułowanie się panem tychże ziem


Ad 2. Punkt VIII. stanowi jasno, iż Uniwersytet jako instytucja posiada majątek a Rektor jest jedynie jego zarządcą. Wynika to z zapisu, więc moim zdaniem nie ma sensu podkreślenia tego stanu prawnego odrębnym punktem.

Chętni na studentów zgłaszać się mogą do nauki dopiero po wystawieniu stosownej oferty edukacyjnej UJ, podpisanej przez rektora. Kandydaci na profesorów zaś, już po otworzeniu Uniwersytetu zgłaszać się mogą.


Ad 3. Najpierw tworzymy kierunek, następnie werbujemy kadrę profesorską i potem dana specjalizacja otwiera swe podwoje dla żaków. To dość naturalna kolejność, więc chyba nie ma sensu powtarzać tego w konstytucji. Ponadto jak objaśniałem kilka wiadomości wyżej, szczegółowe kwestie wewnętrzne winien regulować Statut.

I tak samo jak rektor został wybrany, tak samo może zostać zdjęty ze swego stanowiska.


Ad 4. W mojej wizji Uniwersytetu to Senat powinien zajmować się wyborem każdorazowego Rektora - wynika to ze starej średniowiecznej tradycji podchodzącej z początków istnienia paryskiej Sorbony, którą powtórzył Jagiełło w akcie ponownej fundacji. W gestii Najjaśniejszego Pana jest jedynie wybór pierwszego Rektora, który zorganizuje uczelnię.

Jednakże warto dać możliwość Monarsze, by w razie braku aktywności Senatu i Rektora mógł odwołać go samodzielnie:

Król prawo posiada, by w razie przedłużającej się nieobecności Rektora i paraliżu Senatu odwołać Magnificencję oraz zastąpić go kandydatem wybranym z grona mistrzów uniwersyteckich.

Jeśliby profesor wyznaczał się sumiennością w wykonywaniu obowiązków, włodarz Uniwersytetu ma prawo nadać mu wyższy tytuł, np. dziekana.


Ad 5. Dziekan to stanowisko (zarządca wydziału), które nie ma nic wspólnego z tytułami naukowymi. Tytuły naukowe zdobywa się na podstawie wiedzy, natomiast urząd dziekański pochodzić będzie z nominacji Rektora, ponieważ to stanowisko czysto administracyjne.