Wykład I "Prawo karne - co i jak?"

Prawo ogólne to prawo realnej Rzeczpospolitej Polskiej jak i innych krajów.

Wykład I "Prawo karne - co i jak?"

Postprzez Pius IV » 04 sie 2011, 14:05

WYKŁAD I
Temat: "Prawno karne - co i jak?"
Autor: prof. net. Ferdynand von Habsburg Lotaryński Radziwiłł

W pierwszym wykładzie powiemy sobie co nie co o prawie karnym. W kolejnych wykładach zapoznamy się z prawem karnym wykonawczym, prawem administracyjnym, prawem cywilnym etc. Zapraszam do lektury :) .

Czym zatem jest prawo karne?
Wirtualna Encyklopedia ujmuje prawo karne następująco:

Prawo karne sensu largo – zespół przepisów prawnych normujących kwestie odpowiedzialności karnej człowieka za czyny zabronione pod groźbą kary kryminalnej.

Prawo karne sensu largo dzieli się wg kryterium przedmiotu regulacji na:
*prawo karne materialne, zwane także prawem karnym sensu stricto, będące zespołem przepisów prawnych normujących:
czyny będące przestępstwami,
*zasady odpowiedzialności za te czyny
*środki prawne stosowane wobec ich sprawców,
*prawo karne procesowe, określane także jako prawo karne formalne, będące zespołem przepisów prawnych normujących postępowanie w sprawach o czyny zabronione przez prawo karne materialne,
*prawo karne wykonawcze będące zespołem przepisów prawnych normujących wykonywanie:
kar, środków karnych i zabezpieczających oraz innych rozstrzygnięć wydawanych w sprawach karnych.

Z prawem karnym związane blisko jest prawo nieletnich, które formułuje zasady postępowania z nieletnimi sprawcami czynów karalnych. Jednak nie należy ono do prawa karnego, ponieważ czyny popełniane przez nieletnich co do zasady nie stanowią przestępstw, a odpowiedzialność za nie nie ma charakteru odpowiedzialności karnej. Podobnie bliską prawu karnemu, jednak różną od niego gałęzią prawa jest prawo wykroczeń.

Prawo karne bywa również dzielone wg kryterium zakresu zastosowania na:

*prawo karne powszechne zawierające normy dotyczące wszystkich dziedzin życia społecznego oraz wszystkich osób
oraz
*prawo karne indywidualne (prawo karne specjalne), zwane również szczególnym, zawierające normy chroniące szczególną sferę interesów (prawo karne skarbowe) lub dotyczące szczególnej grupy osób (prawo karne wojskowe).

Podstawowymi źródłami aktualnie obowiązującego w Polsce pisanego prawa karnego są ustawy: Kodeks karny, Kodeks postępowania karnego, Kodeks karny wykonawczy. Z kolei najważniejszym aktem regulującym prawo karne skarbowe jest ustawa Kodeks karny skarbowy.

Ze względu na wagę zabronionych czynów, prawo karne możemy podzielić na prawo wykroczeń, zajmujące się czynami o stosunkowo niewielkim stopniu szkodliwości społecznej oraz prawo karne sensu stricto, zajmujące się czynami o większym ładunku szkodliwości społecznej.

W doktrynie wyróżnia się następujące funkcje prawa karnego:
*sprawiedliwościową – oznacza zaspokojenie poczucia sprawiedliwości i osoby pokrzywdzonej, i tzw. społecznego poczucia sprawiedliwości;
*ochronną – ma na celu ochronę dóbr, mających istotne znaczenie dla rozwoju jednostki i funkcjonowania społeczeństwa, przed atakami osób naruszających normy karne; realizowana jest na płaszczyźnie prewencyjnej, represyjnej i zabezpieczającej;
*gwarancyjną – ma zabezpieczać jednostkę przed ingerencją w jej prawa przez władzę pod pretekstem wykonywania funkcji ochronnej.

Z podstawowego rozumienia doktryn Prawa Karnego to - na razie - tyle.
Teraz przejdźmy do kolejnego, podstawowego zagadnienia, związanego również z prawem karnym. Otóż są nim strony procesowe podczas procesu karnego. 3
Czym jest strona procesowa vel uczestnik postępowania? To każda osoba, która bierze udział w postępowaniu, w roli określonej przepisami procesowymi Prawa Wykroczeń. Formatorem przebiegu procesu sądowego karnego jest Kodeks Postępowania Karnego. Powróciwszy do meritum.

Rodzaje organów procesowych:

1) Organy ścigania (policja, prokuratura itp.)

2) Organy orzekające (sądy)

3) Organ wykonawczy (sąd rejonowy)

Strona procesowa - osoba będąca podmiotem sporu w postępowaniu, czyli taka, która występuje z określonym żądaniem opartym na prawie materialnym skierowanym przeciwko innej osobie oraz osoba przeciwko której żądanie to jest skierowane.

Podział stron procesowych:

* Strona czynna: oskarżyciel publiczny, oskarżyciel posiłkowy (pokrzywdzony)
* Strona bierna: obwiniony

Uprawnienia procesowe stron:

1. Składanie wniosków dowodowych
2. Wypowiadanie się co do wszystkich kwestii podlegających rozstrzygnięciu
3. Zadawanie pytań osobom przesłuchiwanym
4. Ustosunkowanie się do przedmiotu postępowania
5. Składanie środków zaskarżenia od wydanych rozstrzygnięć

Inni uczestnicy postępowania:

przedstawiciele ustawowi stron - osoby, które działają w imieniu pokrzywdzonych małoletnich; ubezwłasnowolnionych całkowicie lub częściowo
przedstawiciele procesowi stron - obrońcy
pełnomocnicy procesowi: protokolant, tłumacz
oraz: biegli, specjaliści, świadkowie

Oskarżyciel publiczny - organ państwowy lub społeczny jako reprezentant interesu społecznego uprawniony do występowania w charakterze strony procesowej wypełniającej funkcje oskarżenia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia. Jego zadaniem jest wniesienie i popieranie wniosku o ukaranie oraz doprowadzenie do ukarania obwinionego. Oskarżyciel publiczny obowiązany jest do zachowania bezstronności. Podlega wyłączeniu na podobnych zasadach jak sędzia. W Rzeczpospolitej Obojga Narodów - przykładowo - rolę oskarżyciela publicznego spełnia Generalny Prokurator Królewski, lub w razie jego braku, wyznaczony Arbiter Królewski.

Podmioty uprawnione do występowania w charakterze oskarżycieli publicznych:

Policja: we wszystkich sprawach o wykroczenia, chyba ze ustawa stanowi inaczej.
Inspektor pracy: we sprawach o wykroczenia przeciwko prawom pracownika określonym w kodeksie pracy, oraz w sprawach o inne wykroczenia związane z wykonywaniem pracy, jeżeli ustawa tak stanowi.
Organy: administracji rządowej, samorządowej, kontroli państwowej straży gminnej, gdy w zakresie swojego działania ujawniły wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie.
Inne organy na podstawie ustaw szczególnych ( np.: straż leśna, państwowa inspekcja ochrony środowiska, dyrektorzy parków narodowych, strażnicy państwowej straży rybackiej) w zakresie swojego działania
Prokurator - w każdej sprawie.
Obwiniony - osoba fizyczna, przeciwko której wniesiono wniosek o ukaranie w sprawie o wykroczenia.

Obowiązki obwinionego:

* poddanie się oględzinom zewnętrznym
* poddanie się pobraniu odcisków, fotografowaniu, okazaniu
* poddanie się pobraniu krwi
* poddanie się badanom psychologicznym i psychiatrycznym
* stawienie się na każde wezwanie sadu
* zawiadomienie sadu o każdej zmianie zamieszkania

Prawa obwinionego:

* prawo do złożenia wyjaśnień
* prawo odmowy złożenia wyjaśnień
* prawo do obrony formalnej i materialnej
* prawo przeglądania akt
* prawo uczestniczenia w rozprawie
* prawo zadawania pytań przesłuchiwanym

Obwiniony musi mieć obrońcę z urzędu jeżeli jest głuchy, niemy, niewidomy, zachodzi uzasadniona wątpliwość co do jego poczytalności.

Pokrzywdzony - to ten którego dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez wykroczenie. Pokrzywdzonym może być: osoba fizyczna, osoba prawna, instytucja państwowa, samorządowa, społeczna.


Role procesowe pokrzywdzonego:

* inicjator wszczęcia procesu (przez złożenie zawiadomienia o wykroczeniu)
* źródło dowodowe(jako świadek)
* strona procesowa (oskarżyciel posiłkowy samoistny lub uboczny)

Uprawnienia pokrzywdzonego:
* prawo otrzymania zawiadomienia o przesłaniu wniosku o ukaranie do sądu
* prawo otrzymania zawiadomienia o nie wniesienie wniosku o ukaranie do sądu przez oskarżyciela publcznego
* prawo bycia stroną procesową
* prawo do inf. o terminie rozpoczęcia rozprawy
* prawo do odstąpienia od oskarżenia
* prawo do korzystania z jednego pełnomocnika
* samodzielne złożenie wniosku o ukaranie


Obowiązki pokrzywdzonego:

* poddanie się oględzinom i badaniom
* wskazanie adresata dla doręczeń
* podanie nowego adresu w razie zmiany miejsca zamieszkania

Oskarżyciel posiłkowy samoistny - pokrzywdzony staje się nim, gdy wystąpi z wnioskiem o ukaranie w sprawie o wykroczenie którego ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego.

Oskarżyciel posiłkowy uboczny - pokrzywdzony staje się nim gdy w terminie 7 dni od zawiadomienia go przez oskarżyciela publicznego o złożeniu wniosku o ukaranie złoży oświadczenie, iż będzie działał obok oskarżyciela publicznego jako oskarżyciel posiłkowy.



BIBLIOGRAFIA
1. Internetowe źródła wiedzy prawniczej.
2. Encyklopedie i poradniki prawnicze, wydania kieszonkowe i biblioteczne.
/-/ Pius IV



Avatar użytkownika
Zmarły
 
Posty: 1678
Dołączył(a): 06 gru 2010, 15:55
Lokalizacja: Apostolskie Miasto Rotria
Medale: 12
Order Orła Białego (1) Order Świętego Stanisława (1) Order Virtuti Militari I (1)
Order Virtuti Militari II (1) Order Zasługi RON V (1) Order Świętego Jerzego II (1)
Order Przyjaźni i Współpracy I (1) Krzyż Monarchii I (1) Medal Wojska (1)
Medal Bene Merentibus (2) (1) Medal za Długoletnią Służbę II (1) Medal z Długoletnią Służbę III (1)
Wykształcenie: Profesor doktor hab.

kuchnie na wymiar kalwaria zebrzydowska

Powrót do Prawo ogólne

Kto przegląda forum

Użytkownicy przeglądający ten dział: Brak zidentyfikowanych użytkowników i 1 gość