Rozmowy o wszystkim i o niczym..

[Miguel de Catalan]

Karczma, to tu co dzień przewija się wiele osobistości od chłopów zmęczonych pracą, po bardziej lub mniej zamożnych szlachciców i mieszczan. Każdy przychodzi tu w jakimś celu. Każdy z czymś przychodzi i z czymś wraca. Niektórzy z guzem na głowie inni z towarzystwem domu..
Tutaj można przysiąść do stołu i napić się przedniego miodu lub wina i posłuchać muzyki lub pogawędzić.
Serdecznie zapraszamy...

[Miguel de Catalan]

W tę środową noc. Do karczmy zajechał powóz Kanclerza. Michał wysiadł z karety i wszedł do niej (karczmy). Nie było już gości, panowała cisza i spokój.
- Karczmarzu.! Podajcie wina i jakąś strawę. Napójcie moje konie i załatwcie pokój do spania dla mnie i służby.
Karczmarzu! proszę dwa wina i dwie potrawy. Jeszcze Pan Podkanclerzy nas odwiedzi.
Gospodynia zaczęła krzątać się po kuchni i niedługo karczma ożyła. Wyszli grajkowie i zaczęli brzdąkać na instrumentach. Zaczął unosić się zapach gotowanych potraw. Gospodarz dołożył do kominka i niedługo w całej karczmie zrobiło się cieplej i jaśniej...

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

Do karczmy przybył i podkanclerzy, zmęczony już nieco. Otwarłszy odrzwia, wkroczył do izby, w której panował przytulny półmrok. W kącie grzał duży kominek, do którego drwa donieśli parobkowie. Z kuchni dolatywały smakowite zapachy.

Przywitał się Michał z WIelmożnym Panem Kanclerzem, uchylając jednocześnie kołpaka. Następnie pozdrowił Gospodarzy i parobków.

Usadowiwszy się wygodnie na ławie koło Kanclerza, rzekł:

- Coraz chłodniej się robi. Dobrze było przybyć tutaj. Od razu przyjemniej niż na tym ziąbie.

[Miguel de Catalan]

Michał przytaknął głową i począł rozmyślać. Powinienem urządzić jakoś mój Pałacyk miejski w Bracławie. Ponieważ gdzie będę wtedy przyjmował gości? Po czym zwrócił się do przyjaciela:
- Zima piękny to czas. Wykupiłem razem z bratem majątki na Podolu i Ukrainie. Mam tam kilka wsi.
Może w przerwie świątecznej w ferie do mnie przyjedziesz.? Ale nie, nawet wcześniej.
Zapraszam Ciebie z rodziną na święta do Bracławia. Józef na pewno się ucieszy.
(Myślę, że to będą pierwsze narracyjne święta w czyimś majątku. )

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

- Kawał drogi masz na Podole, Panie Bracie... Przypuszczam, że nieczęsto będziesz bywać, pełniąc urząd Kanclerza, w swych włościach? Przydałby się Tobie letniskowy dworek pod Warszawą, coby odpocząć czasem, choć w niedzielę, z dala od zgiełku Miasta...
Serdecznie dziękuję za zaproszenie. Mam nadzieję, że uda mi się przybyć.
Dużo to macie jeszcze pracy w majątkach, coby uporządkować wszystkie sprawy?
A po śmierci nieboszczki, żony Waszej, świętej pamięci, pozbieraliście się już?

[Miguel de Catalan]

Jedząc kurczaka którego właśnie gospodyni i postawiła na stół, Michał pokiwał głową. Przełknął, popił winem.
- Jakoś trzeba sobie radzić i działać.
Domek letniskowy.. Hmm możliwe. Pomyślę nad tym
Czasem zastanawiałem się nad sprzedaniem wszystkiego i wyjazd w Bieszczady, znaczy do nowej Kurlandii. Ale jednak nasza Rzeczpospolita ma urok i zostałem, razem z bratem zakupiliśmy dużo ziemi i zajmiemy się nią.
Kanclerz zaraz skosztował chleba który na stół postawiono. Zaraz także spostrzegł że kielich Michała pusty jest.
- A co to. O suchym gardle waszmość siedzisz?
Zaraz nalał do pełna.
- Smacznego, i na zdrowie - rzekł Kanclerz
Jednak zaraz posmutniał gdy o swojej małżonce pomyślał.
- A no jakoś się pozbierałem. Wyjechałem. Pozwiedzałem no i wróciłem. Są też radosne wieści z tej mojej pielgrik Michale. Jednak nie chce wszystkiego ogłaszać zbyt wcześnie.

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

- Dziękuję serdecznie za poczęstunek.
Michał zaczął jeść przygotowany kawałek udźca baraniego i zagryzać go chlebem.
Gdy nalano mu do kielicha, stwierdził:
- O, naprawdę dziękuję!
I poprosił o rozcieńczenie wina wodą, po czym połowę otrzymanej pierwotnie porcji tego napitku oddał, wyjaśniając:
- Nie przywykłem do picia alkoholu. Tyle co dla smaku mi wystarczy.
Wspomniawszy o tem, pomyślał o niedawno pitej dunajskiej wodzie w Budapeszcie, u Barona von Targersdorf.
- Mości Gospodarze - przemówił - znakomite jadło i napitek tu podajecie!
To rzekłszy, dołożył sobie jeszcze porcję pieczystego i jeszcze jedną kromkę chleba, popijając winem.

[Józef Wilhelm Potocki]

Nagle od strony drzwi przyleciał podmuch chłodnego powietrza. Do karczmy wkroczył Józef, brat Kanclerza. Pozdrowił gospodarzy i od razu udał się do stołu. Wtedy też rzekł:
- Ciemno już i chłodno, ale jak to jesień
Chwilę później do stołu podano kolejną porcję kolacji, Józef posilił się i popijając winem rzekł:
- Ostatnio wiele się działo w Rzeczypospolitej, naprawdę wiele zmian. Możemy się spodziewać, że w najbliższym czasie jeszcze coś się wydarzy...
Józef dołożył sobie baraniny i chleba, cały czas popijając winem (naprawdę zacne tu mają to wino)

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

Gdy pan Józef wszedł do izby, Michał radośnie rzekł:
- Witam Waszmość Pana!
Gdy ten zasiadł i zaczął jeść, a następnie rzekł parę słów, podkanclerzy powiedział:
- Coś tajemniczo Panowie mówicie. Ciekawym, o co chodzi.
Jednakże przypomniawszy sobie niedawne rozmowy z Kanclerzem, ukontentowany, nie pytał więcej.

Po pewnym czasie spokojnej rozmowy, powstał i rzekł:
- Cóż, czas już spać. Jutro do pracy.
Pożegnał się z przyjaciółmi, poszedł się umyć i udał się do wskazanej przez Gospodynię alkowy. Uprzednio podziękowawszy i życząc wszystkim dobrej nocy, udał się na spoczynek, zamykając za sobą drzwi.

[Miguel de Catalan]

W ślad za Michałem, Kanclerz też udał się na spoczynek. Zdjął buty i wierzchnie ubranie. I skoczył pod kołdrę. Sen go zmorzył i spał snem twardym i pięknym.
Przy stole pozostał jedynie Józef, siedział i rozmyślał nad wieloma sprawami. Lecz i go sen znużył, tak więc niedługo potem udał się spoczynek. Ostanie świece zgasły i gospoda wreszcie ucichła. Tak zakończył się ta jesienny chłodny wieczór..