Sprawy sejmowe

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

Może przypuszczalnie np. sam hetman wielki nie chciałby pełnić funkcji dowódcy wojsk, zatem trzeba by albo obniżyć jego stopień, albo przenieść go w stan spoczynku.

Według mnie, powinny być dwa stanowiska: hetmana polnego koronnego i hetmana polnego litewskiego, aby każdy z nich dowodził odrębnym komputem, tak jak admirał dowodzi marynarką wojenną („zjednoczoną”) Korony i Litwy.

[Sebastian von Tauer]

Ale dowodzenie wojskiem niekoniecznie musi = pozycji ministerialnej, to tak, jakby pan od wiceministra wymagał dowodzenia dywizją.

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

W historycznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów dowódca wojska - hetman wielki (koronny oraz litewski) był zarazem urzędnikiem ministerialnym.

A co w sprawie podziału zwierzchności nad poszczególnymi komputami?

[Sebastian von Tauer]

Właśnie ta sprawa z hetmaństwem jest taka skomplikowana, ponieważ w historycznej RON pełnił taką dwojaką funkcję.
Możemy też, co będzie kontrowersyjne... w ogóle zrezygnować ze stopni wojskowych, zostawiając funkcje:
- pocztowy
- towarzysz
- chorąży
- namiestnik
- porucznik
- rotmistrz
- regimentarz
- pułkownik
- strażnik polny
- strażnik wielki
- hetman polny
- hetman wielki
Uzależniając tym samym to, kto kim jest od tego, czym dowodzi.

Zniknęłyby tym samym oznaki stopni spod profili, zastąpione np. tytułami ziemskimi.

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

Ja raczej nie byłbym za taką rewolucją.
Poza tym, obecnie oddziały są przydzielane według stopnia przynależnego dowódcy.

Ogólnie rzecz biorąc, co złego jest w dwojakiej roli hetmana wielkiego?

EDYCJA (9.07 0.56):
Dochodzę do wniosku, że w realnej I Rzeczypospolitej stopnie wojskowe były raczej jednakie z pełnionymi funkcjami. Dobrze myślę?

[Sebastian von Tauer]

To, że zostawiamy wojsko w tym stanie, co teraz - dziwnym zawieszeniu, gdzie stopień hetmana jest nie do końca stopniem, a funkcją. Warto by to było ujednolicić.

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

Ja bym to widział tak:

- Hetman wielki - dowódca całego wojska państwowego, ponadto minister Kancelarii Królewskiej
-- Hetman polny koronny - zwierzchnik komputu koronnego
-- Hetman polny litewski - zwierzchnik komputu litewskiego
-- Admirał - zwierzchnik Marynarki Wojennej, połączonej Koronnej i Litewskiej
a także
----- ataman koszowy czy też regimentarz dywizji zaporoskiej
----- regimentarz nowokurlandzki - dowódca wojsk kolonialnych (byłbym w tym przypadku raczej za przeniesieniem floty kolonialnej spod zwierzchnictwa admiralicji pod dowództwo sztabu wojsk kolonialnych)

to funkcje.


Na czas pełnienia tych funkcji dowódcy otrzymują odpowiednie epolety oraz ich funkcja jest uważana za stopień wojskowy na czas sprawowania funkcji. Ale de iure stałe stopnie wojskowe kończyły by się na strażniku wielkim koronnym i strażniku wielkim litewskim.
Hetman wielki wchodziłby w skład Kancelarii Królewskiej, mógłby być ustanawiany wraz z Kancelarią przez króla jegomościa. Choć może to nie najlepsze rozwiązanie? Hmmm...
W każdym razie, hetmanów powoływałby i odwoływał król, a w razie czego Sejm. Aby zostać hetmanem, żołnierz musi posiadać stopień generalski, tj. regimentarza, strażnika polnego koronnego, strażnika polnego litewskiego, strażnika wielkiego koronnego lub strażnika wielkiego litewskiego.

Wracając do struktury wojsk widziałbym taką strukturę - 4 rodzaje wojsk - zmiana tylko w kwestii floty kolonialnej:

Wojska państwowe Rzeczypospolitej
- Wojska kwarciane
- - Komput koronny
- - Komput litewski
- Wojska Zaporoskie - regestr kozacki
- Marynarka Wojenna
- - Królewska Flota Koronna
- - Wielkoksiążęca Flota Litewska
- Wojska kolonialne
- - Dywizja Nowokurlandzka
- - flota kolonialna
Kwestia floty kolonialnej jest moim zdaniem o tyle istotna, że lepiej, żeby dowodzili nią bezpośrednio ludzie, którzy przebywają właśnie w koloniach.

Odbiegłem jednak od tematu.
Zatem hetmani byliby funkcją, bo faktycznie, jak mnie się wydaje, w I Rzeczypospolitej stopnie wojskowe były raczej powiązane z pełnionymi funkcjami, co także jest widoczne u nas. Według mnie, w naszej Rzeczypospolitej Obojga Narodów stopnie wojskowe są także powiązane z funkcjami i nie wiem, czy tę postać rzeczy należy zmieniać. Może warto jednak odgraniczyć hetmanów od inszych stopni wojskowych.
Mam nadzieję, że zostałem zrozumiany w swym przydługim wywodzie.

[Maurycy Orański]

Ja bym to widział tak:

- Hetman wielki - dowódca całego wojska państwowego, ponadto minister Kancelarii Królewskiej
-- Hetman polny koronny - zwierzchnik komputu koronnego
-- Hetman polny litewski - zwierzchnik komputu litewskiego
-- Admirał - zwierzchnik Marynarki Wojennej, połączonej Koronnej i Litewskiej
a także
----- ataman koszowy czy też regimentarz dywizji zaporoskiej
----- regimentarz nowokurlandzki - dowódca wojsk kolonialnych (byłbym w tym przypadku raczej za przeniesieniem floty kolonialnej spod zwierzchnictwa admiralicji pod dowództwo sztabu wojsk kolonialnych)

to funkcje.


Na czas pełnienia tych funkcji dowódcy otrzymują odpowiednie epolety oraz ich funkcja jest uważana za stopień wojskowy na czas sprawowania funkcji. Ale de iure stałe stopnie wojskowe kończyły by się na strażniku wielkim koronnym i strażniku wielkim litewskim.
Hetman wielki wchodziłby w skład Kancelarii Królewskiej, mógłby być ustanawiany wraz z Kancelarią przez króla jegomościa. Choć może to nie najlepsze rozwiązanie? Hmmm...
W każdym razie, hetmanów powoływałby i odwoływał król, a w razie czego Sejm. Aby zostać hetmanem, żołnierz musi posiadać stopień generalski, tj. regimentarza, strażnika polnego koronnego, strażnika polnego litewskiego, strażnika wielkiego koronnego lub strażnika wielkiego litewskiego.

Wracając do struktury wojsk widziałbym taką strukturę - 4 rodzaje wojsk - zmiana tylko w kwestii floty kolonialnej:

Wojska państwowe Rzeczypospolitej
- Wojska kwarciane
- - Komput koronny
- - Komput litewski
- Wojska Zaporoskie - regestr kozacki
- Marynarka Wojenna
- - Królewska Flota Koronna
- - Wielkoksiążęca Flota Litewska
- Wojska kolonialne
- - Dywizja Nowokurlandzka
- - flota kolonialna
Kwestia floty kolonialnej jest moim zdaniem o tyle istotna, że lepiej, żeby dowodzili nią bezpośrednio ludzie, którzy przebywają właśnie w koloniach.

To jest stan obecny.

[Wilhelm Orański]

Moglibyśmy też zrobić jeszcze inaczej i w ogóle zlikwidować ministerialność hetmańską, uznając, że władzę nad wojskiem posiada osoba o najwyższym stopniu i nie jest ona nadawana przez nikogo, a po prostu trwa, uniknęlibyśmy wówczas swoistej dwuwładzy.

Popieram takie rozwiązanie. Powinniśmy tylko zabezpieczyć się przed ewentualną nieobecnością tego, który posiada najwyższy stopień. Przykładowo, po dwóch miesiącach nieobecności traci on władzę nad wojskiem.

[Michał Franciszek Lubomirski-Lisewicz]

Z tym że, można by przenieść Flotę Kolonialną bezpośrednio pod dowództwo Wojsk Kolonialnych.

W każdym razie jestem za pozostawieniem urzędów hetmana polnego koronnego i hetmana polnego litewskiego jako dowódców obu komputów.


EDYCJA: Raczej byłbym za tym, aby tytuły hetmańskie po prostu stały się funkcjami.