KONKURS WIEDZY STAROPOLSKIEJ

[Henryk Horoch]

Konkurs Wiedzy Staropolskiej

Ogłaszam otwarcie Konkursu Staropolskiego.
W konkursie mogą wziąć udział wszyscy obywatele i mieszkańcy Rzeczpospolitej. Do udziału zapraszam też bardzo serdecznie gości z zagranicy.
Nagrodą dla zwycięzcy będzie ufundowany przeze mnie Majątek Horochów położony w Księstwie Ruskim. W skład majątku wchodzi: pałac, wieś i folwark.

Zasady Konkursu
W ramach konkursu zostanie przedstawionych 36 pytań z różnych dziedzin dotyczących tematyki staropolskiej, wiedzy o szlachcie i jej zwyczajach oraz znaczenia starych powiedzeń i przysłów.
Każdego dnia będzie przedstawione 2 -3 pytania.
Za każdą prawidłową odpowiedź, uczestnicy konkursu będą otrzymywać:
* 3 punkty za każde pytanie (osoba udzielająca odpowiedzi jako pierwsza)
* 1 punkt za każde pytanie (kolejne osoby udzielające odpowiedzi na to pytanie)
Do konkursu można przystąpić w każdym czasie jego trwania, poprzez udzielenie odpowiedzi na przedstawione pytania.

Serdecznie zapraszam do udziału w konkursie.


Pytanie 1
Kto i w którym roku założył najstarszą uczelnię akademicką w Polsce i jak długo ona istniała.

Odpowiedź na pytanie 1.

Król Polski Kazimierz Wielki 12 maja 1364 założył Akademię Krakowską (późniejszy Uniwersytet Jagieloński) i istnieje ona do dziś czyli już 647 lat.

[Henryk Horoch]

Brawo, odpowiedz prawidłowa. Przyznaję pierwsze 3 punkty.
Akt erekcyjny dla uczelni (Studium Generale) w Krakowie król Kazimierz Wielki podpisał 12 maja 1364 roku. W tym samym roku we wrzesniu został on zatwierdzony przez Papierza Urbana V. Tak zaczęła się historia uczelni zwanej od 22 lipca 1400 roku Kolegium Jagielońskim.


Pytanie 2
Jak nazywał się zakon rycerski założony przez Konrada księcia Mazowieckiego w roku 1228. Proszę podać pełna nazwę tego zakonu.

Pytanie 3
Król Władysław Jagiełło w dniu 23 lipca 1422 roku zatwierdził Przywileje Czerwińskie. Obejmowały one 9 artykułów, ostatni z nich potwierdzał wszystkie wcześniej wydane przywileje. Ile ich było i kiedy zostały wydane ?


Pragnę też poinformować, iż dla osoby która zajmie 2 miejsce w konkursie, ufunduję działkę w mieście które wskaże osoba nagrodzona, a firma "Horbut" wybuduje na niej pałac.

odpowiedź na pytanie 2.

Chodzi o Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. I został on sprowadzony do Polski przez Konrada Mazowieckiego a nie założony

odpowiedź na pytanie 3.

Artykuł 9 zatwierdzał 3 wcześniej wydane przywileje: Koszycki (1374), Nowokorczyński (1386), Piotrkowski (1388)

[Henryk Horoch]

ODPOWIEDZI:
Pytanie 2 - Krzyżacy w istocie zostali sprowadzeni. W roku 1226 zostali zaproszeni i dwa lata później przywilejem Konrada Mazowieckiego otrzymali Ziemię Chełmską. Chodziło jednak o założony przez księcia Konrada, za namową biskupa Prus, zakon Braci Rycerzy Chrystusa z Dobrzynia (Fratres milites christi de Dobrzyn) popularnie zwany Braćmi Dobrzyńskimi.

Pytanie 3 - Udzielona odpowiedz jest w 100% prawidłowa. Przyznaję za nią kolejne 3 punkty.



WYNIKI KONKURSU:
* ksiądz biskup Otto hrabia Kent - 6 punktów.


Pytanie 4
Co to jest Babiniec ?

odpowiedź na pytanie 4.

Babiniec – staropolska nazwa kruchty (łac. crypta), nazwa pomieszczenia przeznaczonego dla kobiet lub w większych dworach szlacheckich babińcem nazywano izbę, "przeznaczoną dla usługi kobiecej".

[Henryk Horoch]

Tak, dokładnie tak. Babińcem zwano izbę w dworach przeznaczoną wyłącznie dla kobiet (córek właściciela dworu).
Babińcem też nazywano przedsionek kościelny, zwany inaczej kruchtą. Przedsionek taki przylegał do ściany frontowej, przed wielkimi drzwiami, albo znajdował się wewnątrz kościoła pod chórem i organami. Przyznaję kolejne 3 punkty.

WYNIKI KONKURSU:
* ksiądz biskup Otto hrabia Kent - 9 punktów.



Pytanie 5
Co w mowie staropolskiej oznacza przystrojeństwo ?


Pytanie 6
W którym roku uchwalono prawo okazywania, czyli o popisie wojennym szlachty ?

odpowiedź na pytanie 5

W mowie staropolskiej wyraz ten oznaczał przyzwoitość obyczajową, dobre wychowanie widoczne we wszystkich uczynkach, mowach, postępkach.

odpowiedź na pytanie 6

W 1545 roku

[Henryk Horoch]

Odpowiedzi na pytania 5 i 6 są poprawne, za każde z nich przyznaję po 3 punkty.

Mogę jedynie uzupełnić odpowiedz na pytanie 6.
W roku 1562 wyznaczono termin okazania na dzień świętego Wojciecha, czyli wiosną co wzbudziło protesty ze względu na trwające w tym czasie prace rolne i roku następnego 1563, zmieniono go na dzień świętego Mateusza czyli jesienią, po zakończeniu żniw.

WYNIKI KONKURSU:
* ksiądz biskup Otto hrabia Kent - 15 punktów.

SZKODA ŻE ZAINTERESOWANIE KONKURSEM JEST TAK MAŁE, MOŻE JESZCZE KTOŚ ZECHCE DOŁĄCZYĆ.


Pytanie 7
Co to jest kaduk ?

Pytanie 8
Sejm w roku 1611 uchwalił porządek starszeństwa urzędów ziemskich, osobny dla Korony i osobny dla Litwy. Proszę wymienić od najwyższego urzędy ziemskie w Koronie z zachowaniem porządku starszeństwa.

odpowiedź na pytanie 7

Kaduk jest to spadek pozostawiony bez dziedziców albo staropolska nazwa padaczki.

odpowiedź na pytanie 8

podkomorzy
starosta grodowy
chorąży
sędzia ziemski
stolnik
podczaszy
podsędek
podstoli
cześnik
łowczy
wojski większy
pisarz ziemski
miecznik
wojski mniejszy